Verbum

цяганіна, ✂, ж. (разм.).

Наўмыснае зацягванне якой-н. справы; маруднае рашэнне якога-н. пытання; валакіта.

• Надакучыла гэта ц., а цяпер пойдзе ц. па судах.

цягацца, ✂; незак. (разм.).

1. Валачыся па зямлі.

   • Ланцуг цягаўся па зямлі.

2. Хадзіць дзе-н. доўга і без патрэбы.

   • Ц. па хатах.

3. Ездзіць куды-н. неаднаразова з якой-н. мэтай.

   • Ён любіў ц. па замежных краінах.

4. Заляцацца да каго-н., быць у інтымных адносінах з кім-н.

5. Спаборнічаць; мерацца сіламі з кім-н., стараючыся перамагчы.

   • Дзе табе з ім ц.!

◊

• Цягацца за чубы (разм.) — біцца.

|| зак. пацягацца, ✂.

цягаць, ✂; незак.

1. Тое, што і цягнуць з той розніцай, што цягаць абазначае шматразовае дзеянне, якое адбываецца ў розны час і ў розных напрамках.

2. Красці.

   • Ліс цягае куранят.

3. Насіць доўгі час (пра адзенне, абутак; разм.).

   • Пяты год чаравікі цягае.

4. Валачы па зямлі.

   • Ц. хустку па зямлі.

цягач, ✂, м.

Трактар, машына для буксіроўкі прычэпаў.

цяглі, ✂.

Каленныя сухажыллі.

• Спаднічка не закрывае цягляў.

цягліца, ✂, ж.

Тое, што і мышца.

|| прым. цяглічны, ✂.

цягло, ✂, н.

1. У Рускай дзяржаве 15—18 стст.: дзяржаўная павіннасць сялян і пасадскіх людзей.

2. Адзінка абкладання павіннасцямі ў прыгоннай гаспадарцы ў 18—19 стст.

3. зб. Рабочая жывёла для цягі, для перавозкі чаго-н.

|| прым. цяглавы, ✂.

цяглы, ✂.

1. Абкладзены цяглом (гіст.).

2. Звязаны з адбываннем паншчыны коньмі, жывёлай (гіст.).

3. Стромкі, высокі (пра дрэвы; разм.).

   • Прыемна стаяць пад цяглай сасной.

цягнік, ✂, м.

Тое, што і поезд.

• Ц. прыбывае на першую платформу.

|| прым. цягніковы, ✂.

цягнуцца, ✂; незак.

1. Валачыся па зямлі.

2. Распасцірацца на вялікую адлегласць.

   • Уздоўж ракі цягнуўся луг.

3. Павялічвацца ў даўжыню, шырыню ад нацягвання.

   • Рызіна цягнецца.

4. Выцягвацца, цягнуцца ў якім-н. напрамку.

   • Дзіця цягнецца ручкамі да цацкі.
   • Расліны цягнуцца да сонца.

5. Доўга, марудна праходзіць, працягвацца.

   • Справа цягнецца два гады.
   • Час цягнецца марудна.

6. Рухацца ў адным напрамку, адзін за адным.

   • Па дарозе цягнуўся абоз.

7. перан. Імкнуцца да каго-, чаго-н.

   • Ц. за перадавікамі.
   • Ц. да ведаў.

8. Павольна распаўсюджвацца слабым струменем (пра пах, дым і пад.).

   • Ад кастра цягнуўся пах дыму.
   • Па ўсёй нізіне цягнуўся туман.

9. Станавіцца навыцяжку (пра ваенных).

10. З цяжкасцю ісці, плесціся (разм.).

    • Стары ледзь цягнуўся.

11. Адставаць ад іншых па якіх-н. паказчыках (разм.).

    • Вучань цягнуўся на тройкі.