бянтэ́жлівы, ‑ая, ‑ае.
Які лёгка бянтэжыцца, губляецца; палахлівы. Бянтэжлівы хлопец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
палахлі́вец, ‑ліўца, м.
Разм. Палахлівы, нясмелы чалавек. [Жонка:] — Палахлівец ты, вось што я табе скажу. Ты ўсяго баішся. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзіклі́вы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які дзічыцца, пазбягае людзей (пра чалавека), недаверлівы, палахлівы (пра жывёлу). Дзіклівае дзіця. Дзіклівы кот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запало́ханы, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад запалохаць.
2. у знач. прым. Палахлівы, забіты. Перад стражнікам соцкі паказвае сябе дурнаватым, запалохапым. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пу́дкі ’пужлівы, палахлівы’ (ТСБМ, барыс., ст.-дар., Сл. ПЗБ; ТС, ПСл), пудлі́вы ’тс’ (Шат., Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС). Да пудзіць, пуд 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Труслі́вы ‘баязлівы, палахлівы’ (ТС, Бяльк.), сюды ж трусля́к ‘баязлівец’ (Мат. Маг.). Да трус 1, узнікла, відаць, пад рускім уплывам, параўн. мясцовае трухлі́вы ‘тс’ (Нас., Гарэц.), гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́лах ’спалох, перапуд, пярэпалах’ (Др.-Падб., Гарэц., Яруш., Нас., Касп.). Укр. поло́х ’страх’, рус. поло́х ’тс’, н.-луж. płoch ’тс’, сюды ж чэш., славац. plachý ’палахлівы; нясмелы’, славен. plah ’нясмелы’, серб.-харв. пла̏х ’хуткі, рэзкі’, балг. плах ’нясмелы, палахлівы; страх’. Прасл. *polxъ, магчыма, роднаснае грэч. πάλλω ’ўзбуджаю, уражваю’ (Фасмер, 3, 317). Паводле Сноя (448; гл. таксама SR, 35, 3, 269–275), узыходзіць да і.-е. *polo‑ ’страх’, вытворнае ад *pel‑ ’устрывожыць’, сюды ж гоц. us‑filma ’перапалоханы’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запужа́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад запужаць.
2. у знач. прым. Палахлівы ад частых пагроз; настрашаны. — Гэтымі днямі прыйду, цётачкі. — Вось жа будзем рады, — азвалася жанчына, — а то мы нічога не ведаем, запужаныя мы. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
старо́жкі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Насцярожаны, палахлівы. Драмалі, застыўшыя ў старожкай цішыні, дрэвы. Сіняўскі. У доме таксама на пачатку панавала старожкая цішыня, якая звычайна бывае ў музеі. Даніленка. // Чуткі. І вушы старожкія ўскінуць На стрэл паляўнічы зайцы. Куляшоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пу́дзік ’верабей’: пудзік прыляцеў, на галінку сеў (іўеў., Сл. рэг. лекс.). Адна з апісальных назваў вераб’я, відаць, ад пу́дкі ’палахлівы’, пу́дзіць ’палохаць’ (гл.), да словаўтварэння параўн. канапля́нік, прася́нік і пад. (Жыв. св., 40–41).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)