Рызма́н ’ласкут’ (шальч., Сл. ПЗБ), ’старое адзенне’ (Мат. Гродз.; Гарэц.), ’парваная адзежына’ (Жд. I), ’посцілка з рыззя’ (воран., Сл. ПЗБ), рызманы́ ’падранае адзенне, лахманы’ (ТСБМ), рызма́нты ’манаткі, лахманы’ (Янк. Мат.), рызма́нне ’парванае адзенне’ (Жд. I). Утворана ад рыззё (гл.) з дапамогай суфікса ‑ман, як лахма́н, сукма́н ’вопратка’ (Сцяцко, Афікс. наз., 160–161).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Саладу́ха ’салодкая страва з густазаваранай жытняй мукі, кулага, раўгеня’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Байк. і Некр., Др.-Падб., Сцяшк. МГ, Шн. 3, Малчанава, Мат. культ., Жд. 1, Мат. Гом., Жыв. сл., Нар. сл.), ’раствор, у які апускаюць посуд пасля абпальвання’ (Жд. 1). Рус., укр. солоду́ха ’тс’. Да саладзіць (гл. салодкі) з суф. ‑уха.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таўхе́ль — выклічнік для перадачы штуршка, удара кулаком (ТСБМ, Байк. і Некр., ЭШ, рук., Мат. Маг. 2), таўхе́ць ’тс’ (ЭШ, рук.), таўхе́нь ’тс’, ’штурханец, выспятак’ (Нас., Байк. і Некр., Ласт.), таўха́ль ’кухталь’ (Жд. 1), ’штуршок, удар (рукой у спіну)’ (бялын., Янк. Мат.). Да таўхну́ць, таўхаць (гл.) з рознымі экспрэсіўнымі нарашчэннямі, параўн. таўкель, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тра́льня ’мяльшчыца (якая трэ лён)’ (Сцяшк., Мат. Гом., Мат. Гродз.). З тра́льля ў выніку распадабнення лʼ > нʼ, параўн. без падваення зычных тра́ля (Сл. ПЗБ), а таксама этымалагічна блізкія серб. тра̏ља, харв. trȁlja ’неахайная жанчына’, што з’яўляюцца незалежнымі ўтварэннямі, якія ўзыходзяць да *terti ’церці’. Магчымы ўплыў тэматычна блізкіх ткальня < ткалля, пральня < пралля і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Во́пух ’пухліна’ (Жд., 1, Мат. Гом.). Рус. о́пух, во́пух, укр. о́пух ’тс’. Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад апухнуць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вуне́ ’вунь’ (лельч., Куч.), ву́нека ’тс’ (Мат. Гом.). Да вунь, адносна суфіксацыі гл. Шуба, Прыслоўе, 62, 64.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вы́барсаць ’выцягнуць абору з лапця’ (бялын., Янк. Мат., Янк. I, Шат.). Ад барса́ць ’зацягваць абору ў лапці’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Візі́ра ’прасека’ (светлаг., Мат. Гом.). Новаўтварэнне, да візірка 1 (гл.). Параўн. рус. арханг., с.-урал. визира ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Карабо́к ’невялікая каробка’ (Янк. Мат., Янк. 1, Др.-Падб.) (гл. каробка). Словаўтварэнне з фармантам ‑ъкъ; прасл. korbъkъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кле́тнік 1 ’дух, які ахоўвае клець’ (Нас.). Гл. клець.
◎ Кле́тнік 2 ’злодзей’ (Нас., Мат. Гом.). Гл. клетшку.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)