Verbum

удалиться

совер.

1) (отдалиться) аддаліцца

(отклониться — ещё) адхіліцца

(уединиться — ещё) адасобіцца

удалиться от дома — аддаліцца ад дома

удалиться от темы перен. — аддаліцца (адхіліцца) ад тэмы

удалиться от людей — аддаліцца (адасобіцца) ад людзей

2) (уйти) пайсці

(выйти) выйсці

(отойти) адысці

адысціся

(сойти) сысці

(направиться) накіравацца, падацца

(исчезнуть) знікнуць

(покинуть) пакінуць

удалиться в свою комнату — пайсці (накіравацца) у свой пакой

удалиться на покой — адысці на спачынак

навсегда удалиться из дому — назаўсёды пайсці (сысці) з дому, назаўсёды пакінуць дом

удалиться из поля зрения — выйсці (знікнуць) з поля зроку

удалиться с трибуны — сысці з трыбуны

удалой, удалый

удалы

(молодецкий) маладзецкі

(отважный) адважны

(ухарский) зухаваты

(хватский) хвацкі

(залихватский) заліхвацкі

удаль

жен. удаласць, -ці жен.

(молодечество) маладзецтва, -ва ср.

(отвага) адвага, -гі жен.

(ухарство) зухаватасць, -ці жен.

удаль молодецкая — удаласць (адвага) маладзецкая

удальство

ср. разг. см. удаль

удалять

несовер.

1) (отдалять) аддаляць

2) (заставлять уйти) выдаляць

(выпроваживать) выправаджваць

(выводить) выводзіць

(выгонять) выганяць

(высылать) высылаць

(увольнять) звальняць

(исключать) выключаць

3) (из организма, с какого-либо места и т.п.) выдаляць

(вырезать) выразаць

(отрезать) адразаць

(извлекать) вымаць, даставаць

(вытаскивать) выцягваць

(вырывать) вырываць

(выводить) выводзіць

(уничтожать) знішчаць

(убирать) прымаць, прыбіраць

(очищать) ачышчаць

4) (устранять) устараняць

(отстранять) адхіляць

(отодвигать) адсоўваць

(избавляться) пазбаўляцца

см. удалить

удаляться

несовер.

1) (отдаляться) аддаляцца

(отклоняться) адхіляцца

(уединяться) адасабляцца

2) (уходить) ісці

(выходить) выходзіць

(отходить) адыходзіць, адыходзіцца

(сходить с чего-либо) сыходзіць

(направляться) накіроўвацца, падавацца

(исчезать) знікаць

(покидать) пакідаць

см. удалиться

3) страд. аддаляцца, выдаляцца

выправаджвацца

выводзіцца

выганяцца

высылацца

звальняцца

выключацца

выразацца

адразацца

вымацца, даставацца

выцягвацца

вырывацца

знішчацца

прымацца, прыбірацца

ачышчацца

устараняцца

адхіляцца

адсоўвацца

пазбаўляцца

см. удалять

удар

в разн. знач. удар, -ру муж.

нанести удар — нанесці ўдар

одним ударом — адным ударам

удары кирок — удары кірак

удар грома — удар грому

перенести удар — перанесці ўдар

ответить ударом на удар — адказаць ударам на ўдар

удар попал в цель прям., перен. — удар папаў у цэль

апоплексический удар мед. — апаплексічны ўдар

штрафной удар спорт. — штрафны ўдар

удар пульса — удар пульса

фронтальный удар воен. — франтальны ўдар

тепловой удар — цеплавы ўдар

солнечный удар — сонечны ўдар

находиться под ударом — знаходзіцца пад ударам

удар в спину — удар у спіну

одним ударом двух зайцев убить — адным ударам двух зайцоў забіць

удар судьбы — удар лёсу

в ударе — у настроі (у гуморы)

ударение

ср. в разн. знач. націск, -ку муж.

музыкальное ударение — музыкальны націск

логическое ударение — лагічны націск

поставить ударение — паставіць націск

делать ударение на чём-либо — рабіць націск на чым-небудзь

говорить с ударением — гаварыць з націскам

ударенный

1) удараны, выцяты

2) лингв. націскны

ударить

совер.

1) (нанести удар) ударыць, выцяць

(стукнуть) стукнуць

ударить палкой — ударыць (выцяць, стукнуць) палкай

ударить по столу — стукнуць (ударыць) па стале

2) в др. знач. ударыць

молния ударила в дерево — маланка ўдарыла у дрэва

ударить в набат — ударыць у звон

ударить на врага — ударыць на ворага

ударить во фланг — ударыць у фланг

ударить в штыки — ударыць у штыкі

ударить по недостаткам — ударыць па недахопах

3) (с силой начаться — о явлениях природы) прыціснуць

прыпячы

лінуць, хлынуць

ударил мороз — прыціснуў мароз

ударила жара — прыпякла гарачыня

ударил ливень — лінуў (хлынуў) дождж

4) безл. (внезапно охватить, бросить в жар, в пот и т.п.) разг. кінуць

(в голову) ударыць, стукнуць

его ударило в пот — яго кінула ў пот

от испуга в голову ударило — ад спалоху ў галаву ўдарыла

5) (о музыке, пляске) разг. урэзаць, прыўдарыць

ударить по карману — ударыць па кішэні

ударить по рукам — ударыць па руках

не ударить в грязь лицом — не ударыць у гразь тварам, не ўпасці ў гразь тварам

палец о палец не ударить — пальцам не паварушыць, пальцам аб палец не ударыць