Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Ва́гі ’прылада для ўзважвання’. Да вага́ (гл.). Форма множнага ліку, у пэўнай ступені лексікалізаваная (аднак у РБС вага́ адз. л., ва́гі мн. л.), замацавалася, магчыма, па аналогіі з назвамі іншых прылад, якія складаюцца з дзвюх частак (сані, нажніцы, вароты і пад.), або пад уплывам рус. весы.

Ва́гільнік ’вагавая’ (З нар. сл.). Гл. важніца.

Вагі́тная ’цяжарная’ (КТС). З укр. вагитна ’тс’. Гл. Рудніцкі, 1, 289.

Вагкава́ты ’ў якім адчуваецца вільгаць’ (КТС): «Крочаць па вагкаватай гравійцы» (А. Кулакоўскі). Да вогкі ’волкі’ (гл.). Параўн. ваўкаваты ’недасушаны, вільготны’ (Нас.).

Ва́гкасць ’важкасць’ (КТС). Да вага (гл.).

Вагку́ша ’печань’ (КСТ). Магчыма, да ваг‑ ’важкі’; параўн. ва́жкае ’печань у кабана’ (гл.). У семантычным плане параўн. лёгкія. Адносна суфіксацыі гл. SP, 1, 79.

Вагле́дзець ’убачыць’ (Кліх.). З увагледзець, дзе прэфікс ува‑ варыянт у‑.

Вагна́ць ’увагнаць’ (КТС). З увагнаць, як вагледзець < увагледзець.

Вагніво́ ’крэсіва для высякання агню’ (Бяльк.). Рус. огни́во, укр. вогниво, польск. ogniwo, макед. огнило, серб.-харв. огњило ’тс’. Агульнаславянскія ўтварэнні ад агонь.

Вагні́ца ’хвароба’ (КТС). Да агонь. Параўн. рус. вогник, укр. вогневиця, огневиця ’тс’. Словаўтваральная паралель в.-луж. wodnica ’вадзяная хвароба’.