Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Бязме́н. Рус. безме́н, укр. бе́змін, польск. bezmian. Няяснае слова. Хутчэй за ўсё запазычанне (з чув. або араб.- тур.). Агляд шматлікіх версій у Фасмера, 1, 144–145.

Бязо́дня ’бездань’, укр. безо́дня і г. д. Да бе́здань (гл.).

Бязу́ла ’гультай’ (Касп.), бязу́льны ’свавольны, гарэзлівы’ (БРС). Няяснае слова. Можа, да без і ул‑ (вуліца)? Параўн. рус. безу́ла і г. д.

Бязу́мінка ’тонкая дошка’. Гл. базу́манка.

Бязу́рны ’гарэзлівы’ (Касп.). Як і базу́рны (гл.), звязана з абазу́рыць.

Бязь ’гатунак тканіны’. Рус. бязь, укр. бязь. Запазычанне з тур.-араб. bäzz, азерб. bäz. Міклашыч, Türk. El., 1, 263, Nachtr., 1, 14; Міклашыч, 415; Фасмер, 1, 261; Шанскі, 1, Б, 248.

Бязэ́нніца ’бездань’ (Сцяц.), бязэ́ніца ’тс’, бязэ́нны ’бяздонны’ (Сцяшк. МГ). Утварэнне ад бе́зна (< бе́здна).

Бяле́йкі ’кросны для кужалю, тонкага палатна’ (Бяльк.). Да бі́ла (< *bi‑dlo).

Бялі́зна. Укр. біли́зна ’тс’. Слав. *bělizna (ад *bělъ ’белы’) — гэта спачатку ’белы колер’ (параўн. рус. белизна́). Такія словы лёгка паддаюцца канкрэтызацыі («рэчы, звязаныя з белым»). Адсюль і перанясенне націску. Можна ставіць пытанне і аб запазычанні з польск. bielizna ’тс’, але для гэтага не хапае даных. Параўн. Слаўскі, 1, 33.

Бялу́га, рус. белу́га, укр. білу́га. Ад *bёlъ ’белы’ + суфікс *‑ǫga. Гл. Трубачоў, Дополн., 1, 149.