Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

*Ляпля́ва, лепля́во ’марудна, павольна’, лепляву ’марудны (пра работу)’ (ТС). Балтызм. Параўн. літ. at‑lė̃plinti ’няўклюдна адыходзіць’.

*Ляпля́вы, лепля́ву ’назойлівы, прыліпчывы’ (ТС). Да лі́пнуць, ляпі́цца, ляпі́ць (гл.).

Ляпны́ ’зроблены з дапамогай лепкі’ (ТСБМ). З рус. лепной ’тс’.

Ляпня́к ’недапечаны хлеб, які ліпне да зубоў’ (Сцяшк., карэліц., Шатал.; Сцяцко, Бел. мова, 137). Да ляпі́ць (гл.). Аб суфіксе ‑няк гл. Сцяцко, Афікс. наз., 59.

Ляпорт ’рапарт’ (Рам., 4; Нар. Гом.; КЭС — Дунін–Марцінкевіч). Скажонае рус. рапорт ’тс’, якое ў такой форме ужывалася ў XIX ст.

*Ляпота1 лепота ’слота’, ’вадкая гразь’ (ТС). Да ля́па3 (гл.). Тоесныя па паходжанню лексемы з рус. тэрыторыі (гл. Горячева, Этимология–72, 131).

Ляпота2 ’пэцкаль’ (ТС). Экспрэсіўнае ўтварэнне ад ляпі́ць. Параўн. тураў. лепі́ць ’тынкаваць’.

Ляпоця ’шапялявы’ (добр., Мат. Гом.). Рус. вяц. ляпота ’тс’. Відавочна, балтызм, утвораны пры дапамозе суфікса ‑ота ад дзеяслова, роднаснага да літ. švepl(i)úoti, šveplénti ’шапялявіць’.

Ля́псус ’недарэчная, грубая памылка’ (ТСБМ). Новае запазычанне з польск. ці рус. моў, у якіх — з лац. lapsus ’паданне, падзенне’, ’памылка’, ’памылковы крок’ (Слаўскі, 4, 50; Лёхін, 413).

Ляпу́каць ’плявузгаць’ (жытк., Нар. словатв., ТС). Да ля́паць2 (гл.). Суфікс ‑ук‑ перадае працягласць дзеяння (параўн. шушукаць).

Ляпу́шка1 ’мокры снег, слата, хлюпота’ (швянч., Сл. ПЗБ). Да ля́па3 (гл.).

Ля́пушка2 ’бразготка’ (швянч., Сл. ПЗБ). Да ля́паць1 (гл.).

Ляпу́шка ’ляжанка’ (шум., Сл. ПЗБ). Рус. пск., цвяр. лепу́ха, лепуха́. Бел.-рус. ізалекса. Відавочна, да ляпі́ць (гл.).