Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Квыкаві́нне ’жабурынне’ (Бяльк.). Гл. квок, квоканне, квактанне.

Квылта́ць ’глытаць’ (Сцяшк. Сл.). Да глытаць (гл.).

Квыта́сты ’квяцісты’ (З нар. сл.). Гл. квет, кветка.

Квыхта́нне ’жабурынне’ (Бяльк.). Гл. квыкавінне, квок.

Квэ́цацца ’марудна, няўмела што-небудзь рабіць’ (Сцяшк.). Гл. квэцаць.

Квэ́цаць ’мазаць, размазваць, пэцкаць, брудзіць’ (ТСБМ, Шат., Нік.). Параўн. квецаць (гл.). Укр. квацати, квецати ’мазаць глінай’, рус. квецать ’тс’, балг. квацам ’мазаць сцены вапнай, глінай’. Гл. квацык і квач.

Квяк-квяк1 — пра гукі ў час прымання ежы (Нар. лекс.).

Квяк-квяк2 — пра брэх сабакі (Нар. лекс.). Гукапераймальнае.

Квяліць ’дражніць, крыўдзіць’ (Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., Жыв. сл., З нар. сл., Сцяц., Мат. Гом., Грыг., Янк. БП). У апошняй крыніцы: «Маўчанка не квяліць, але славу вялічыць». Укр. квілити, рус. квелить ’тс’, балг. цвеля ’гнявіць’, серб.-харв. цве́лити ’засмучваць’, славен. cvéliti ’тс’, польск. kwielić ’плакаць’, ст.-чэш. kvieliti ’плакаць, мучыць’, в.-луж. cwělić ’мучыць’. Прасл. kvěliti — каўзатыў да kviliti. Першае мела значэнне ’вымушаць плакаць’, другое — ’плакаць’ (Слаўскі, 3, 488; ЕСУМ, 2, 418; Ваян, RÉS, 37, 156–157). Паралелі за межамі славянскіх моў адсутнічаюць.

Квянчэ́ць1 ’квактаць’ (Нар. лекс.). Гл. квактаць.

Квянчэ́ць2 — пра ваду (Нар. лекс.). Гукапераймальнае. Гл. КвЯКЧЭЦЬ©.

Квят ’кветка’ (Шатал.). З польск. kwiat ’кветка’.