Verbum

рол, ‑а, м.

Спец.

1. Цыліндр, вал, каток, які круціцца.

2. Скрутак цыліндрычнай формы з лістоў або суцэльнай палосы якога‑н. матэрыялу. Рол бумагі.

3. Машына для размолу валакністых матэрыялаў, якія служаць для вырабу паперы, кардону.

[Ням. Rolle.]

ро́левы, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да рола (у 2 знач.). Ролевая папера.

ро́лік, ‑а, м.

1. Памянш. да рол.

2. Невялікае металічнае кольца (на ножках мэблі, раяля для зручнасці перасоўвання). На падлозе стаяла каляска на чатырох роліках. Асіпенка.

3. Фарфоравы ізалятар для замацавання электрычных правадоў на сцяне, столі і пад.

4. толькі мн. (ро́лікі, ‑аў). Канькі на калёсках.

ро́лікавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да роліка. // Які складаецца з ролікаў. Ролікавы падшыпнік.

ролікападшы́пнік, ‑а, м.

Падшыпнік, у якім паміж паверхняй дэталі, што круціцца, і паверхняй апоры размешчаны ролікі.

ролікападшы́пнікавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ролікападшыпніка. Ролікападшыпнікавы завод.

ро́льня, ‑і, ж.

Памяшканне на папяровай фабрыцы, дзе ўстаноўлен рол (у 3 знач.).

ро́льшчык, ‑а, м.

Рабочы, які абслугоўвае рол (у 3 знач.) і ведае працэсам размолу папяровай масы.

ро́льшчыца, ‑ы, ж.

Жан. да рольшчык.

ро́ля, ‑і, ж.

1. Драматычны вобраз, які ўвасабляецца акцёрам на сцэне, у кінафільме і пад. Роля Паўлінкі ў аднаіменнай камедыі Купалы. □ Асабліва падабалася панежычанам, калі Цімошка выконваў у п’есах ролі дзядоў. Краўчанка.

2. Поўны тэкст выбраных з п’есы, спектакля слоў адной дзеючай асобы. Перапісаць ролю.

3. каго. Работа, занятак, праяўленне ў якасці каго‑н. Паколькі ў .. Арэста Адамавіча не было гаспадыні, яе ролю і абавязкі ўзялі на сябе жонкі гасцей. Лынькоў. Браты і сёстры таксама трымаліся здалёк ад яго, як бы чужаліся, .. і ён, нарэшце, пагадзіўся з роляю адгароджанага ад сям’і чалавека. Колас.

4. Значэнне, ступень удзелу, мера ўплыву ў якой‑н. справе, падзеі і пад. Кіруючая роля партыі ў пабудове камунізма. □ «Грамада» ў беларускім вызваленчым руху адыграла велізарную гістарычную ролю. Машара.

•••

Выхадная роля — роля з нязначнымі, невялікімі рэплікамі.

Іграць ролю гл. іграць.

Увайсці ў ролю гл. увайсці.

У ролі каго-чаго — у якасці каго-чаго.

[Фр. rôle.]