Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

блок 1, ‑а, м.

Прасцейшае прыстасаванне для падняцця грузаў у выглядзе кола з жолабам, цераз якое перакінуты вяроўка, канат або ланцуг.

[Англ. block.]

блок 2, ‑а, м.

Аб’яднанне дзяржаў, палітычных партый, груповак для сумесных дзеянняў. Ваенны блок. Блок камуністаў і беспартыйных.

блок 3, ‑а, м.

1. Частка якой‑н. пабудовы, прылады, машыны і пад., якая сама складаецца з дэталей, элементаў. Блок цыліндраў. Блок матора. □ [Максім:] — Сам жа [Косця] прасіў паказаць будаўніцтва суцэльнымі блокамі. Грамовіч.

2. Штучна зроблены з бетоннай сумесі будаўнічы камень у выглядзе вялікай цагліны. Пустацелы блок. Шлакабетонны блок.

3. Комплекс будынкаў, якія маюць аднолькавае прызначэнне. Блок цэхаў жалезабетонных вырабаў. Хірургічны блок. Лагерны блок. □ Блокамі называюць баракі. Іх дзесяткаў чатыры, усе выходзяць тарцамі на адзіную вуліцу. Карпюк.

[Фр. bloc — аб’яднанне.]

бло́кавы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і блочны ​1.

блок- і блок...,

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «блакіровачны», напрыклад: блок-сістэма, блок-пост.

блот, ‑у, М блоце, м.

Абл.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. блоціць.

2. Пра што‑н. марна зглумленае, папсаванае. І корму хапала: і бульбы, і буракоў, і кукурузы, але многа ішло ў блот. Броўка.

бло́ціць, блочу, блоціш, блоціць.

Незак. да зблоціць.

бло́чны 1, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да блока ​1. Блочны канат.

бло́чны 2, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да блока ​3 (у 2, 3 знач.).

бло́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

1. Памянш. да блыха.

2. Насякомае сямейства жукоў-лістаедаў, шкоднік сельскагаспадарчых раслін. Земляная блошка.