Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дапы́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

1. Незак. да дапытаць.

2. Настойліва, падрабязна распытваць аб чым‑н. А Еве сорам выйсці з хаты: Сустрэнуць дзе і той жа міг Яе дапытваюць дзяўчаты: — Куды падзеўся твой жаніх? Гаўрусёў.

дапы́тлівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць дапытлівага; імкненне ўсё зразумець, пазнаць, набыць новыя веды. Дапытлівасць натуры. □ Нейкі момант і Амяллян і чалавек у камбінезоне з дапытлівасцю і здзіўленнем углядаліся адзін у аднаго, потым абодва разам кінуліся ў абдымкі. Хадкевіч.

дапы́тлівы, ‑ая, ‑ае.

Які імкнецца ўсё зразумець, пазнаць, набыць новыя веды. Дапытлівы розум. □ Уладзік — хлопец цікаўны, дапытлівы, ён ужо ўсё разумеў у бацькавай працы, ён прагна ўсё лавіў, прагна пазнаваў жыццё. Марціновіч. // Праніклівы, цікаўны (аб позірку). [Сілівон] абвёў дапытлівым позіркам насцярожаную постаць чалавека. Лынькоў. Цёмныя, заўсёды дапытлівыя вочы дачкі глядзяць цяпер некуды ў глыбіню саду. Васілевіч.

дапява́цца, ‑аецца; незак.

Зал. да дапяваць.

дапява́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да данель.

дапяка́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. дапякаць — дапячы.

дапяка́цца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да дапячыся.

2. Зал. да дапякаць.

дапяка́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да дапячы.

дап’яна́, прысл.

Разм. Да поўнага ап’янення. Напіцца дап’яна.

дапятро́ўскі, ‑ая, ‑ае.

Які адносіцца да часу, што папярэднічаў цараванню Пятра I. Дапятроўскі перыяд.