экспрэ́сія, ‑і, ж.
Выразнасць; сіла праяўлення, выражэння якіх‑н. пачуццяў, перажыванняў і пад. На прыкладзе прыказак можна з поспехам вучыцца і экспрэсіі слова, і выразнай рыфме, і цікавай рытмічнай структуры. Шкраба. Перавядзеннем вобразаў антычнай паэзіі ў рэзкі камічны план разбіваецца ўзвышаная экспрэсія антычных назваў. «Полымя».
[Ад лац. expressio — выражэнне.]
экспрэсіяні́зм, ‑у, м.
Плынь у буржуазным мастацтве і літаратуры першай чвэрці 20 ст., прадстаўнікі якой лічылі сваёй асноўнай задачай выражэнне ўнутранага свету мастака, яго суб’ектыўных творчых перажыванняў. Гісторыя такіх буржуазных плыняў у літаратуры і мастацтве, як натуралізм, сімвалізм, экспрэсіянізм.. і іншыя «ізмы», гісторыя вузкакаставых дзівацтваў, мод, захапленняў фокусамі і г. д. маюць сваёй асновай — усведамленне бяссілля. «Беларусь».
[Фр. expressionisme.]
экспрэсіяні́ст, ‑а, М ‑сце, м.
Паслядоўнік экспрэсіянізму.
экспрэсіяні́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Жан. да экспрэсіяніст.
экспрэсіяністы́чны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да экспрэсіянізму, экспрэсіяніста. Экспрэсіяністычны стыль. Экспрэсіяністычная выстаўка.
экспрэсіяні́сцкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да экспрэсіянізму, экспрэсіяніста.
экспрэ́сны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да экспрэса. Экспрэсны састаў.
экспрэ́с-інфарма́цыя, ‑і, ж.
Навуковая або навукова-тэхнічная інфармацыя, якая аператыўна публікуецца ў друку. Экспрэс-інфармацыя аб лексічных новаўтварэннях і запазычаннях.
экста́з, ‑у, м.
Найвышэйшая ступень захаплення, пры якой чалавек даходзіць да самазабыцця; непрытомна-раз’юшаны стан. Буйства пажару знаходзіла жывое водгулле ў Цімохавай душы, пазнаваўшай цяпер вышэйшы экстаз радасці з поваду разбурэння.. гнязда яго адвечных класавых ворагаў. Колас. Алеся стаяла ў царкоўным хоры ў нейкім містычным экстазе і спявала велічныя харалы. Рамановіч. Голас дразда-белабровіка паступова ўзвышаўся.., а потым і наогул белабровік зайшоўся спевам найвышэйшага радаснага экстазу. Кірэенка.
[Грэч. ékstasīs — раз’юшанасць, захапленне.]
экстаты́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць экстатычнага. Тое, што мы чытаем у Грамыкавай «нібы паэме», — гэта ўжо такая экстатычнасць, такое жаданне абы падражніць аматара старызны, такая самацэннасць навацый, якія чэрпаюць, як правіла, з саміх сябе. Бярозкін.