трэпанава́цца, ‑нуецца; незак.
Зал. да трэпанаваць.
трэпанава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак. і незак., што.
Зрабіць (рабіць) трэпанацыю чаго‑н. Трэпанаваць чэрап.
трэпана́цыя, ‑і, ж.
Хірургічная аперацыя, звязаная са свідраваннем, ускрыццём косці з мэтай пранікнення да ачага хваробы. Трэпанацыя чэрапа.
[Фр. trépanation.]
трэпа́нг, ‑а, м.
Марская беспазваночная жывёліна тыпу ігласкурых, мяса якой з’яўляецца каштоўным харчовым прадуктам.
[Малайск.]
трэпа́нгавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да трэпанга; звязаны з лоўляй трэпангаў.
трэск, ‑у, м.
1. Сухі, рэзкі гук, які ўтвараецца пры ламанні, трэсканні, разрыванні і пад. чаго‑н. Трэск ламачча. □ Маўклівы цёмны лес раптам ажыў, напоўніўся шумам, трэскам сухога галля і зламаных дрэў. В. Вольскі. Кладка рыпіць і вагаецца. Раздаецца трэск, і я лячу ў прорву. Аляхновіч. // Шум, які ўтвараецца пры рабоце механізмаў, інструментаў і пад. Неўзабаве .. [Залівака] пачуў роў самалётаў, а потым сухі трэск кулямётаў. Гурскі. Трэск матацыклаў разарваў хвілінную цішыню па паляне. Лынькоў. У рупары пачуўся лёгкі сухі трэск, а потым голас дыктара абвясціў: — Увага! Шашкоў.
2. перан. Разм. Шуміха, пустыя размовы, балбатня. Працаваць без шуму і трэску.
•••
З трэскам — са скандалам, з ганьбай (выгнаць, зняць з пасады, праваліцца на экзамене і пад.).
трэ́ска, ‑і, ДМ ‑сцы; Р мн. ‑сак; ж.
Тонкі кусок дрэва, адчасаны ад бервяна, палена і пад.; шчэпка. Доўгая белая трэска круцілася з-пад сякеры. Дуброўскі. Пахне свежымі трэскамі, стружкамі, пілавіннем, смалою — мусіць, кожны зможа ўявіць, які водар дрэва стаіць навокал, калі адразу ставіцца столькі новых зрубаў! Сіпакоў. Паволі, роўна чахкае яго бывалая сякера, плазуючы бервяно, і не трэскі ляцяць, а адганяецца ад бервяна суцэльная і доўгая, як дошка, трэска. Брыль. От яна [дзяўчына] спынілася, разаслала на зямлю дзяругу і пачала выбіраць і класці на яе большыя трэскі. Чорны.
трэ́сканне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. трэскаць і стан паводле знач. дзеясл. трэскацца.
трэ́скацца, ‑аецца; незак.
Утвараць, даваць трэшчыну, расколвацца. У сухмень, калі доўга не было дажджу, зямля на .. [сцяжыне] трэскалася, а ў непагадзь размоклы ад вільгаці глей угінаўся пад нагамі, злёгку падрыгваў. Навуменка. Зіма асцярожна пакіне белую байкавую коўдру на жытнюю рунь — не вымярзай, жытцо, не трэскайся, зямля. Ермаловіч. / Пра скуру рук, губ і пад. Ад .. [сонца] гарэла галава і смылелі шчокі, трэскаліся сухія вусны і сох у роце язык. Пташнікаў. // Разрывацца, лопацца. Пупышкі ліпы трэскаліся.
трэ́скаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да трэснуць.