асэнсо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да асэнсаваць.
асэ́сар, ‑а, м.
1. Гіст. У Старажытным Рыме, у сярэдневяковай Еўропе, у дарэвалюцыйнай Расіі і ў некаторых буржуазных дзяржавах — судовая службовая асоба, засядацель. [Няміра:] — Гэтулькі знайшлося асэсараў, як толькі паны прыйшлі, што кожнаму мы ўсёй вёскаю вінаватыя то таго, то гэтага, то за гэтае, то за тое асталіся. Чорны.
2. Разм. іран. Важны, уплывовы чалавек. [Павал:] — Ён [поп] думае, калі дачку аддаў за армейскага камандзіра, дык ужо вельмі вялікі асэсар. Чорны.
•••
Калежскі асэсар — грамадзянскі чын восьмага класа дарэвалюцыйнай Расіі.
[Лац. assessor.]
асэ́сарскі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да асэсара, належыць асэсару. Асэсарскі суд.
асягну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.
Ахапіць, акінуць, спасцігнуць. А хараства, а пекнаты — не асягнеш і думкай шчырай. Дубоўка.
асяда́нне, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. асядаць — асесці.
асяда́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да асесці.
асядла́ны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад асядлаць.
асядла́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Прымацаваць сядло на спіне каня. Прачнуўся Дубяга далёка да дня, Хутчэй асядлаў баявога каня. Танк.
2. Разм. Сесці верхам на што‑н. Асядлаць бервяно. □ [Сцёпка] нарэшце ўхапіўся за галіну, падцягнуўся і асядлаў яе. П. Ткачоў. // Размясціцца па абодва бакі чаго‑н. Асядлаць дарогу. □ Танкавы корпус асядлаў абедзве шашы: на Смаленск і Сураж. Асіпенка.
3. перан. Разм. Поўнасцю падпарадкаваць сабе, прымусіць дзейнічаць па свайму жаданню. [Міхась:] — З нейкімі косамі ўсе ды з мянташкамі — па старым парадку. А мы са шваграм тэхніку асядлаем. Брыль.
асяка́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да асячыся (асекчыся).
2. Зал. да асякаць.