Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

развіну́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад развінуць.

развіну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.

Разм. Тое, што і разгарнуцца (у 1, 3, 4–6 знач.). Белыя пялёсткі .. яшчэ развінуліся слаба, сярэдзіна кветкі была закрыта. Савіцкі. Перад вачыма .. [Алеся] развінулася бязмежная сенажаць. Броўка. [Вераніка:] — Трэба яго з будана неяк вынесці. Тут няма дзе развінуцца. Чыгрынаў.

развіну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Разм. Тое, што і разгарнуць (у 1, 3–5 знач.). [Ганна Сымонаўна] развязала стужачку, развінула паперу. Дубоўка. Фёдар адразу развінуў бурную дзейнасць. Ён паказаў сябе чалавекам напорыстым і ўчэпістым. Кірэенка.

развінці́цца, ‑вінчуся, ‑вінцішся, ‑вінціцца; зак.

1. Адпусціцца, адвінціцца (аб чым‑н. завінчаным або звінчаным). Часткі прыбора развінціліся.

2. перан. Разм. Стаць нявытрыманым, аслабець маральна і фізічна. Горбікаў сумеўся, адклаў відэлец, узяў нож. — Нервы развінціліся, браток. Хворы я зусім, — спрабаваў ён апраўдацца, напаўняючы шклянкі. Дудо. // Стаць непаслухмяным, свавольным; распусціцца. Дзеці развінціліся.

развінці́ць, ‑вінчу, ‑вінціш, ‑вінціць; зак., што.

Разняць, разабраць што‑н. звінчанае. Развінціць рэйкі. □ Плуг даўно валяўся на ферме, пакуль яго не развінцілі і не расцягнулі. Пташнікаў.

разві́нчанасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан развінчанага. Развінчанасць нерваў.

разві́нчаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад развінціць.

2. у знач. прым. Разм. Пазбаўлены душэўнай раўнавагі, маральна і фізічна знясілены. Развінчаныя нервы.

3. у знач. прым. Разм. Няцвёрды, віхлясты, расслаблены (пра хаду, рухі, жэсты і пад.). Гуляе ў скверы абармот Развінчанай паходкай. Звонак.

разві́нчванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. развінчваць — развінціць.

разві́нчвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да развінціцца.

2. Зал. да развінчваць.

разві́нчваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да развінціць.