Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

лаба́зны, ‑ая, ‑ае.

Уст. Які мае адносіны да лабаза. Лабазны гандаль.

лаба́н, ‑а, м.

Прамысловая рыба сямейства кефалей. Лабан — самая вялікая і самая галавастая кефаль. «Маладосць».

лабара́нт, ‑а, М ‑нце, м.

1. Навукова-тэхнічны супрацоўнік лабараторыі, навуковай установы. [На будаўніцтве] патрэбны былі гідратэхнікі, лабаранты.., бетоншчыкі і людзі дзесяткаў другіх прафесій. Галавач.

2. Памочнік прафесара, выкладчыка на лабараторных занятках.

[Ад лац. laborans, laborantis — які працуе.]

лабара́нтка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Жан. да лабарант.

лабара́нцкі, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да лабаранта. Лабаранцкія абавязкі.

2. у знач. наз. лабара́нцкая, ‑ай, ж. Памяшканне, пакой для лабарантаў.

лабарато́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да лабараторыі (у 1 знач.). Лабараторнае абсталяванне. // Зроблены, праведзены ў лабараторыі. Лабараторныя доследы.

лабарато́рыя, ‑і, ж.

1. Спецыяльна абсталяванае памяшканне для навуковых або тэхнічных даследаванняў; установа, у якой займаюцца такімі даследаваннямі. Хімічная лабараторыя. □ Закончыўшы лекцыі, Дальскі накіроўваўся ў сваю лабараторыю, з якой ён амаль не выходзіў на працягу двух апошніх месяцаў, і за гэты час прарабіў у ёй ледзь не астранамічную колькасць доследаў. Шахавец. Цэлы тыдзень Марына Міхайлаўна, нікуды не выязджаючы, працавала ў аграгэхнічнай лабараторыі. Паслядовіч.

2. перан. Творчы працэс, творчая дзейнасць каго‑н. Творчая лабараторыя пісьменніка.

[Лац. laboratorium.]

лабарда́н, ‑у, м.

Уст. Прасоленая і правяленая траска без хрыбтовай косці.

[Гал. labberdaan.]

лаба́сты, ‑ая, ‑ае.

Разм. Тое, што і лабаты.

лаба́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. З вялікім выпуклым ілбом; шыракалобы. Апусціўшы лабатую вушастую галаву, .. [сабака] рынуўся насустрач мне. Савіцкі.

2. Падобны на лоб; акруглены, выпуклы. Лабаты ўзгорак. □ Жаўтагрывы, лабаты сланечнік павярнуў свой шырокі, бы рэшата, твар і пачаў углядацца на ўсход. Капыловіч.