Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

нагнята́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да нагнясці.

наго́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Прычына, выпадак. [Зімін:] З якой нагоды апладысменты? Губарэвіч. Я падзякаваў Рынальда і пажартаваў, што абавязкова выкарыстаю яго запрашэнне, калі ў мяне здарыцца нагода пабываць у Рыме. Краўчанка. Да вечара далёка, а тут выдалася такая нагода, што можна прайсціся па полі, пабыць на адзіноце са сваімі думкамі. Асіпенка.

наго́йсацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм. Уволю, многа пагойсаць; набегацца. Дзеці, нагойсаўшыся і намёрзшыся за дзень на вуліцы, ужо спалі. Сабаленка.

наго́н, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. нагнаць (у 4, 5, 7, 9 і 10 знач.).

2. Час, які наганяецца пры руху (пра цягнікі, караблі і пад.). Зрабіць наган.

наго́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. нагнаць (у 9 знач.).

2. Разм. Вымова, наганяй. На крайні выпадак.. [Міхайлаў] можа атрымаць строгую нагонку за не дагляд. Шынклер.

наго́р’е, ‑я, н.

Спалучэнне пласкагор’яў, горных хрыбтоў і масіваў, якія могуць чаргавацца з шырокімі плоскімі катлавінамі. Спускацца з нагор’я.

наго́рнуты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад нагарнуць.

наго́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які знаходзіцца на гарах, у гарах. Нагорная дуброва. Нагорны ручай. // Які бывае ў гарах. Нагорнае паветра.

2. Гарысты; высокі. Нагорны бераг ракі.

наго́ртвацца, ‑аецца.

1. Незак. да нагарнуцца.

2. Зал. да нагортваць.

наго́ртваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да нагарнуць.