Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

апелява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; зак. і незак.

1. Падаць (падаваць) скаргу ў вышэйшую інстанцыю на рашэнне ніжэйшай.

2. да каго-чаго. Выклікаць (выклікаць) падтрымку, спачуванне і пад. Апеляваць да таварышаў. Апеляваць да грамадскае думкі.

апеля́нт, ‑а, М ‑нце, м.

Асоба, якая падае або падала апеляцыю.

апеляты́ў, ‑тыву, м.

Спец. Імя агульнае ў супрацьлегласць імю ўласнаму.

[Ад лац. appellare — называць.]

апеляты́ўны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да апелятыву. Апелятыўная лексіка.

апеляцы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да апеляцыі (у 1 знач.). Апеляцыйны суд. Апеляцыйная камісія.

апеля́цыя, ‑і, ж.

1. Скарга ў вышэйшую інстанцыю на рашэнне ніжэйшай.

2. Зварот да каго‑, чаго‑н. дзеля падтрымкі, спачування і пад. Апеляцыя да братоў па крыві была, такім чынам, апеляцыяй да братоў па барацьбе, у якіх паэт шукаў падтрымкі, разумення і спагады. Лойка.

[Лац. apellatio.]

апе́ндыкс, ‑а, м.

1. Адростак сляпой кішкі.

2. Кароткі шланг для запуску і выпуску газу ў ніжняй частцы абалонкі дырыжабля.

[Ад лац. appendix — прыдатак.]

апендыцы́т, ‑у, М ‑цыце, м.

Запаленне апендыкса (у 1 знач.).

апе́нька, ‑і, ДМ ‑ньцы; Р мн. ‑нек; ж.

Познаасенні жаўтаватага колеру ядомы грыб, які расце каля пнёў або карэнняў дрэў. Вакол старых.. пнёў выцягвалі адна перад другой угору доўгія шыі апенькі. Васілевіч.

апераджа́льны, ‑ая, ‑ае.

Які апярэджвае, дае лепшыя ў параўнанні з іншымі вынікі. Апераджальны рост цяжкай прамысловасць.