Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

непатрэ́бшчына, ‑ы, ж.

Разм.

1. Тое, у чым няма патрэбы, неабходнасці. Нельга, каб пачатак у апавяданні быў вялы, доўгі, загрува[шч]аны ўсякай непатрэбшчынай. Скрыган. // Непатрэбныя рэчы, хлам. Стары хляўчук быў застаўлены каністрамі, вёдрамі, завалены рознай непатрэбшчынай. Ваданосаў.

2. Глупства, бязглуздзіца, лухта. Трэба было перапыніць Яўгена, не даць нагаварыць непатрэбшчыны. Савіцкі. [Арцём Іванавіч] ішоў, а ў галаву лезла ўсялякая непатрэбшчына. Грахоўскі.

непаўназу́быя, ‑ых.

Атрад млекакормячых жывёл са спрошчанай будовай зубоў або без зубоў.

непаўнале́тні, ‑яя, ‑яе.

1. Які не дасягнуў паўналецця. Непаўналетні юнак.

2. у знач. наз. непаўнале́тні, ‑яга, м.; непаўнале́тняя, ‑яй, ж. Юнак або дзяўчына, якія не дасягнулі паўналецця.

непаўнале́цце, ‑я, н.

Узрост чалавека, які не дасягнуў паўналецця. Ранейшая, крыху несуразмерная танклявасць .. [Васіля], якая падчас залішне выразна падкрэслівала яго непаўналецце, ужо даўно знікла. Кулакоўскі.

непаўнапра́ўнасць, ‑і, ж.

Стан непаўнапраўнага.

непаўнапра́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які не мае ўсіх правоў, нераўнапраўны з іншымі. Хоць Лабановіч зараз быў далёка непаўнапраўны настаўнік, ад начальства не пастаўлены, але ён адчуў вялікае задавальненне, калі ў леснікову хату прыйшло дзевяць хлапчукоў рознага ўзросту і рознай адукацыі. Колас.

непаўната́, ‑ы, ДМ ‑наце, ж.

Адсутнасць патрэбнай паўнаты ў чым‑н.; недастатковасць. Непаўната звестак.

непаўнацэ́ннасць, ‑і, ж.

Уласцівасць непаўнацэннага.

непаўнацэ́нны, ‑ая, ‑ае.

Які не мае поўнай цаны або патрэбных якасцей. Непаўнацэнная валюта. Непаўнацэннае насенне.

непаўто́рнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць непаўторнага.