Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

незразуме́лы, ‑ая, ‑ае.

Такі, які цяжка, немагчыма зразумець. Незразумелае пытанне. Незразумелая мова. □ Я прагна прыслухоўваўся да гутарак, да незразумелых мне слоў. Бядуля. Уперадзе коннікаў ціха пасоўваўся вялізны аўтобус. Яшчэ не выцвіў лак на ім, не пасц[іра]ліся незразумелыя жоўтыя літары і знакі. Лынькоў. // Такі, які цяжка дакладна вызначыць, ахарактарызаваць; загадкавы, дзіўны. Лемяшэвіч падымаўся па лесвіцы з нейкім незразумелым хваляваннем. Шамякін. Я ўсё часцей лаўлю ў цішы Даўно забытай песні водгук, Што сее дзесь на дне душы Незразумелую трывогу. Гілевіч.

незычлі́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць незычлівага; незычлівыя, непрыязныя адносіны да каго‑, чаго‑н.

незычлі́вы, ‑ая, ‑ае.

Які не зычыць дабра людзям, праяўляе непрыязнасць, непрыхільнасць да каго‑, чаго‑н. Незычлівая крытыка.

незямны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які знаходзіцца па-за межамі Зямлі ​1 (у 1 знач.).

2. перан. Узвышаны, незвычайны; ідэальны. Дзяўчына здавалася яму нечым незямным: заходзіла яна ў клас — і для юнака ўзыходзіла сонца, набліжалася яна — і ён стойваў дыханне, быццам гэта магло абразіць яе. Шамякін.

нез’яўле́нне, ‑я, н.

Непрыбыццё, непрыход куды‑н. Нез’яўленне на работу.

неісто́тнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць неістотнага.

неісто́тны, ‑ая, ‑ае.

Які не мае істотнага значэння; другарадны. Неістотныя прыкметы. Неістотныя звесткі. □ Яны гаварылі пра нешта будзённае і неістотнае. Грахоўскі.

нейзі́льбер, ‑у, м.

Спец. Сплаў медзі і нікелю з цынкам, які ўжываецца для вырабу пасуды, а таксама ў машынабудаванні.

[Ням. Neusilber — новае серабро.]

нейзі́льберавы, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да нейзільберу, зроблены з гэтага сплаву.

нейк, прысл.

Тое, што і неяк.