Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

расшнурава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак., што.

Развязаць, паслабіць шнуроўку. Расшнураваць чаравікі. □ Падскочыў рыбак, адным рыўком расшнураваў дно [куля] і кінуўся прэч, каб не задавіла. Караткевіч.

расшнуро́ўванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. расшнуроўваць — расшнураваць.

расшнуро́ўвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да расшнуравацца.

2. Зал. да расшнуроўваць.

расшнуро́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да расшнураваць.

расшпі́лены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад расшпіліць.

2. у знач. прым. З незашпіленымі гузікамі; з разведзенымі краямі (пра адзенне). Паперадзе з вялікім пісталетам у руцэ ішоў бабруйскі камісар у расшпіленай скуранцы. Грахоўскі. Барада схавалася ў расшпілены каўнер гімнасцёркі, а рукі перакрыжаваліся на грудзях. Пестрак.

расшпілі́цца, ‑пілюся, ‑пілішся, ‑піліцца; зак.

1. Расшпіліць на сабе адзенне. — Не, я ненадоўга, — стрымліваючы гнеў, адказаў Пазняк, зняў кепку, расшпіліўся і стомлена сеў пры стале. Дуброўскі.

2. Раз’яднацца, расшчапіцца, вызваліцца ад засцежкі. Каўнер расшпіліўся. // Перастаць трымаць што‑н. Гузікі расшпіліліся. □ Расшпілілася і целяпалася ззаду пражка ад камізэлька. Скрыган.

расшпілі́ць, ‑пілю, ‑піліш, ‑піліць; зак., што.

Раз’яднаць што‑н. зашпіленае. Расшпіліць паліто. □ Нешта перашкодзіла старому гаварыць, ён задыхнуўся, расшпіліў каўнер. Бажко. Я расшпіліў кабуру, дастаў браўнінг і стрэліў у гадзюку. Мікуліч. // Вызваліць, раскрыць засцежку (гаплікі, гузікі і пад.), каб раз’яднаць зашпіленае. Заслонаў сеў за стол, расшпіліў гузікі кажушка і загаварыў. Шчарбатаў.

расшпі́льванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. расшпільваць — расшпіліць.

расшпі́львацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да расшпіліцца.

2. Зал. да расшпільваць.

расшпі́льваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да расшпіліць.