Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

мяле́ць, ‑ее; незак.

Рабіцца мелкім, неглыбокім (пра вадаёмы). Рэчка мялела з кожным годам, на вачах у людзей. Шамякін. Улетку вада выпараецца, азярцо мялее, зарастае аерам і трыснягом. Рунец.

мя́ліца,

Абл.

1. Церніца. З трухой гнала шэрую, пажваканую, што ў мяліцы, выпетраную на Падбалоцці папараць. Пташнікаў.

2. перан. жарт. Рот. Разявіць сваю мяліцу.

мя́лка, ‑і, ДМ ‑яды; Р мн. ‑лак; ж.

1. Машына для размінання якой‑н. сыравіны (шкуры, гліны і г. д.) з мэтай далейшай апрацоўкі.

2. Церніца. Ад ранку да вечара бадзёра стукалі ў пунях і пад павецямі старажытныя драўляныя мялкі. Шашкоў.

мялько́м, прысл.

Тое, што і мелькам. Пачуўшы стук у шыбіну, стары адклаў газету ўбок, глянуў мяльком праз акно і пайшоў адчыняць дзверы. Паслядовіч. Шнітава я бачыў усяго адзін раз і то мяльком, ён рэдка бывае ў канторы. Хадкевіч.

мя́льня, ‑і, ж.

Памяшканне, дзе мнуць (лён, каноплі і пад.).

мя́льца, ‑а, н.

Памянш. да мяла (у 1 знач.); невялікае мяла.

мяльчэ́й,

Выш. ст. да прысл. мелка.

мяльчэ́йшы, ‑ая, ‑ае.

Выш. ст. да прым. мелкі.

мяльчэ́ць, ‑эе; незак.

Тое, што і мялець. Нам чамусьці шкада стала гэтага балотца: няхай бы яно тут усё лета блішч[а]ла пад сонцам! Праўда, карысці ад яго аніякай, бо яно мяльчэе і высыхае якраз тады, калі прыходзіць пара купацца, і мы бегаем за блізкі свет на рэчку, аж у другі калгас. Якімовіч.

мя́льшчык, ‑а, м.

Рабочы, які мне, апрацоўвае лён, каноплі. Мяльшчык ільну.