Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дыягана́ль 1, ‑ю, м.

Шчыльная баваўняная або шарсцяная тканіна з косымі рубчыкамі.

дыягана́ль 2, ‑і, ж.

Прамая лінія, якая злучае два несумежныя вуглы многавугольніка або дзве вяршыні шматгранніка, што ляжаць не ў адной плоскасці.

•••

Па дыяганалі — наўскасяк, не пад прамым вуглом (ісці, рухацца і пад.).

дыягана́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дыяганалі ​2. Дыяганальная плоскасць.

дыя́гназ, ‑у, м.

Урачэбнае заключэнне аб хваробе па падставе абследавання хворага. Паставіць дыягназ.

[Ад грэч. diágnōsis — распазнаванне.]

дыягнастава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што і без дап.

Паставіць (ставіць) дыягназ, вызначыць (вызначаць) хваробу. Дыягнаставаць хваробу. □ Прыкладаў [Смірын] да грудзей фанендаскоп, услухоўваўся ў хрыпы, нарэшце дыягнаставаў — грып. Алешка.

дыягнасты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дыягназу, да дыягностыкі. Дыягнастычны апарат. Дыягнастычнае аддзяленне клінікі.

дыягно́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Урач, які ставіць дыягназы.

дыягно́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Галіна медыцыны, якая вывучае метады і прынцыпы вызначэння дыягназу. // Працэс вызначэння дыягназу.

[Ад грэч. diagnōstikós — здольны распазнаваць.]

дыягра́ма, ‑ы, ж.

Графічны малюнак, які наглядна паказвае суадносіны якіх‑н. велічынь. Дыяграма росту вытворчасці.

[Ад грэч. diágramma — малюнак, фігура.]

дыядэ́ма, ‑ы, ж.

1. Галаўная павязка грэчаскіх жрацоў, а таксама галаўны ўбор цароў у старажытнасці і ў сярэднія вякі.

2. Жаночае галаўное ўпрыгожанне з дарагіх камянёў у выглядзе невялікай кароны. На .. [князёўне] была дыядэма з сапраўдных брыльянтаў. Самуйлёнак. У чатырох пахаваннях былі сустрэты медныя дыядэмы — дарагія жаночыя упрыгожаны. Штыхаў.

[Грэч. diádēma.]

дыя́кан, ‑а, м.

Ніжэйшае духоўнае званне, памочнік свяшчэнніка пры адпраўленні царкоўнай службы. Вялізны чорны дыякан узрушыў царкву магутным басам. Асіпенка.

[Грэч. diákonos.]