Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

распу́швацца, ‑аецца.

Незак. да распушыцца.

распу́шваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да распушыць.

распу́шчанасць, ‑і, ж.

Нявытрыманасць у паводзінах, недысцыплінаванасць. // Амаральнасць, разбэшчанасць.

распу́шчаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад распусціць.

2. у знач. прым. Які свабодна падае; не сабраны ў вузел, у прычоску (пра валасы). З распушчанымі валасамі, з залітымі агнём шчочкамі .. [Ядвіся] была незвычайна прыгожая. Колас.

распушы́цца, ‑пушыцца; зак.

Стаць пушыстым. Вочы.. [Зосіны] палалі, валасы распушыліся. Мехаў. // Натапырыць поўсць, пер’е — пра жывёл, птушак. // Распусціць маладое лісце, кветкі і пад. Берагі возера абраслі асакою і чаротам, на вуліцы закучаравіліся маладыя бярозкі, распушыліся клёны і ліпы. Чарнышэвіч.

распушы́ць, ‑пушу, ‑пушыш, ‑пушыць; зак., што.

1. Расцерабіўшы, расчасаўшы, зрабіць пушыстым (шэрсць, валасы, пер’е і пад.). Вецер распушыў яе густыя залацістыя косы. «Маладосць». // Натапырыць (поўсць, пер’е — пра жывёл, птушак). [Папугай] чубок распушыць і скрыпіць, як стары дзядок: «Добры вечар». Даніленка. // Раскрыць, распусціць (пупышкі, кветкі). Вербалоз толькі што распушыў свае каткі. Дамашэвіч.

2. перан. Разм. Раскрытыкаваць каго‑н., насварыцца на каго‑н. Бацьку сёння на сходзе распушылі пасля справаздачы, знялі з старшыні калгаса. Кулакоўскі.

распы́л, ‑у, м.

Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. распыляць — распыліць.

распы́ленасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан распыленага. Распыленасць вытворчасці.

распыле́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. распыляць — распыліць і распыляцца — распыліцца.

распы́лены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад распыліць.

2. у знач. прым. Які мае выгляд пылу, з’яўляецца пылам. Распыленая глеба.

3. у знач. прым. Не злучаны ў адно цэлае; раздроблены. Распыленыя сілы.