Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

галаднава́та,

1. Прысл. да галаднаваты.

2. безас. у знач. вык., каму. Пра не вельмі моцнае адчуванне голаду, хаценне есці. У вайну было галаднавата многім.

галаднава́ты, ‑ая, ‑ае.

Не зусім сыты, напаўгалодны. Галаднаватыя і напаўраздзетыя камсамольцы будавалі Магнітку, ставілі горад юнацтва на беразе Амура. Сабаленка.

галадо́к, ‑дку, м.

Род адна- і шматгадовых травяністых раслін сямейства гваздзіковых (расце на сухіх лугах, у барах і як пустазелле на палях).

галадо́ўка, ‑і, ДМ ‑доўцы; Р мн. ‑довак; ж.

1. Разм. Тое, што і галаданне. // Галодны час. Шчупак пасля доўгай зімовай галадоўкі робіцца асабліва пражэрлівым. Шашкоў.

2. Адмаўленне ад яды ў знак пратэсту. Аб’явіць галадоўку.

галадо́ўля, ‑і, ж.

Разм. Галаданне, голад (у 2 знач.).

галадра́нец, ‑нца, м.

Разм. пагард. Бядняк, абадранец. Хто ж Рыгор з сябе? Лапатнік, балагол, галадранец. Гартны. Паўліна Сямёнаўна таксама ціха адказала. — Галадранцы, ды яшчэ, можа, астрожнікамі будуць! Колас.

галадра́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Жан. да галадранец.

галаду́ха, ‑і, ДМ ‑дусе, ж.

Разм. Голад, галодны час. Гэта было вясной, якраз у тую пару, калі галадуха пануе па вёсках, калі няма чым і муху накарміць. Бядуля.

галайстра́, ‑ы, ж.

Разм. пагард. Пра беднага чалавека. / у знач. зб. Спачатку жылося ў камуне не соладка. Сабралася адна галайстра. Дуброўскі.

галакто́за, ‑ы, ж.

Просты цукар, які з’яўляецца састаўной часткай лактозы (малочнага цукру).

[Ад грэч. gala (galaktos) — малако.]