напе́рці, ‑пру, ‑прэш, ‑прэ; ‑пром, ‑праце; пр. напёр, ‑перла; заг. напры; зак.
Разм.
1. Штурхаючы, націснуць на каго‑, што‑н. Наперці на дзверы. Наперці на людзей.
2. чаго. Прынесці, прывезці ў вялікай колькасці чаго‑н. Наперці дроў з лесу.
3. чаго. Напхаць у вялікай колькасці чаго‑н. Наперці вопраткі ў шафу.
4. безас. каму. Вельмі спатрэбіцца, прыспічыць. — Я, пане Арлоўскі, ноччу са Слуцка ехаў, не спаў, а вам разлічыцца са мной цяжка, бо валі спаць хочацца. А мне хіба не хочацца? Ды мне грошы трэба. — Ай-яй! Так ужо вам наперла, пане Ашакевіч. Чарнышэвіч.
напе́рціся, ‑пруся, ‑прэшся, ‑прэцца; ‑промся, ‑працеся; пр. напёрся, ‑перлася; заг. напрыся; зак.
Разм.
1. Стоўпіцца ў адным месцы ў вялікай колькасці. У клуб наперлася народу.
2. Ідучы, едучы, наткнуцца на каго‑, што‑н. Наперціся на пень.
3. Груб. Наесціся многа, уволю.
напе́рчаны, ‑ая, ‑ае.
Дзеепрым. зал. пр. ад наперчыць.
напе́рчвацца, ‑аецца; незак.
Зал. да наперчваць.
напе́рчваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да наперчыць.
напе́рчыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што.
Пасыпаць перцам, пакласці многа перцу. Наперчыць суп. Наперчыць памідоры.
напе́сціцца, ‑пешчуся, ‑песцішся, ‑песціцца; зак.
Разм. Уволю, доўга папесціцца.
напе́ў, ‑певу, м.
Мелодыя, матыў. У пустым гулкім доме недзе чуўся дзявочы напеў — прыгожы, задумлівы. Ракітны.
напе́ўнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць напеўнага; пявучасць, меладычнасць. Напеўнасць музыкі. □ Вершы вабяць рыфмамі, напеўнасцю. Бядуля. Цяжка сказаць, што больш падабалася ў гэтай песні партызанам: ці яе шырокая і магутная напеўнасць, ці энергічныя, поўныя гневу і закліку словы. Шчарбатаў.
напе́ўны, ‑ая, ‑ае.
Пявучы, меладычны. Напеўны верш. □ І час сяўбы ўжо варожаць Напеўным, крыкам жураўлі. Колас. [Дзяўчына] падабалася.. [Пятру]. І голас у яе быў пяшчотны, напеўны. Лупсякоў.