Verbum

дзеся́тнік, ‑а, м.

Асоба ніжэйшага тэхнічнага персаналу, якая кіруе групай рабочых (на будаўніцтве, лясным промысле і інш.). На будоўлю часцей і часцей прыязджалі кваліфікаваныя муляры і тынкоўшчыкі, дзесятнікі і прарабы. Грахоўскі.

дзеся́ты, ‑ая, ‑ае.

Ліч. парадк. да дзесяць. Дзесяты нумар. Дзесяты кіламетр. Дзесятага лютага.

•••

Да дзесятага поту гл. пот.

Дзесятая вада на кісялі гл. вада.

(І) дзесятаму заказаць гл. заказаць.

На дзевятым небе гл. неба.

Праз дзесятыя рукі гл. рука.

Пятае цераз дзесятае; з пятага на дзесятае гл. пяты.

дзеся́цера, дзесяцярых, ліч. зб.

Дзесяць (падліковага значэння не мае, ужываецца з назоўнікамі мужчынскага, ніякага або агульнага роду, якія абазначаюць асоб, маладых істот, а таксама з назоўнікамі, якія маюць толькі мн. лік, і з асабовымі займеннікамі ў мн. ліку). Дзесяцера дзяцей. Дзесяцера сутак.

дзесяці...

Першая састаўная частка складаных слоў; абазначае: а) які мае дзесяць адзіная таго, што паказана ў другой частцы, напрыклад: дзесяцівугольны, дзесяціствольны, дзесяцікратны; б) які складаецца з дзесяці адзінак або мерай у дзесяць якіх‑н. адзінак, напрыклад: дзесяцітонны, дзесяцігадовы, дзесяціграмовы.

дзесяцібо́рац, ‑рца, м.

Спец. Спартсмен, удзельнік спаборніцтва па дзесяцібор’ю.

дзесяцібо́рства, ‑а, н.

Спаборніцтва па лёгкай атлетыцы, якое праводзіцца па дзесяці відах спорту.

дзесяцівёрстка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Разм. Геаграфічная карта з маштабам дзесяць вёрст у цалі.

дзесяцівуго́льнік, ‑а, м.

Геаметрычная фігура, абмежаваная замкнутай ломанай лініяй, звёны якой утвараюць дзесяць вуглоў.

дзесяцігадо́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які працягваецца дзесяць год. Дзесяцігадовая служба.

2. Узростам у дзесяць год. Дзесяцігадовая дзяўчынка.

дзесяціго́ддзе, ‑я, н.

1. Прамежак часу ў дзесяць год. За два гады .. [Алена] навучылася ўсяму, чаму ў звычайных мірных умовах нельга было б навучыцца і за дзесяцігоддзе. Шамякін.

2. Гадавіна чаго‑н., што адбылося ці пачалося дзесяць год таму назад. Дзесяцігоддзе навуковай дзейнасці.