Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

шты́фтавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да штыфта; змацаваны штыфтамі; які мае штыфты. Штыфтавае злучэнне. Штыфтавая малатарня.

штых, ‑а, м.

Тое, што і штык. — Цёмна, нічога не відаць, — сказаў чырвонаармеец, нагнуўшы галаву над цёмным прагалкам. — А ты штыхом памацай, — параіў другі. Крапіва. Вось і бойка. Куля з шаблямі, Штых з гарматай сустракаліся. Грамыка.

шты́хель, ‑я, м.

Ручны разец, які выкарыстоўваецца для гравіроўкі і абточвання дробных дэталей у гадзіннікавай справе, дакладнай механіцы.

[Ням. Stichel.]

штэ́вень, штаўня, м.

Спец. Асабліва трывалая частка корпуса судна, якой завяршаецца каркас судна на носе і карме.

[Гал. steven.]

штэ́йгер, ‑а, м.

Уст. Горны майстар, які загадвае руднымі работамі.

[Ням. Steiger.]

штэ́йгерскі, ‑ая, ‑ае.

Уст. Які мае адносіны да штэйгера, належыць яму. Штэйгерскія абавязкі.

штэйн, ‑у, м.

У металургіі — прамежкавы або пабочны прадукт, які атрымоўваецца пры плаўцы руд каляровых металаў.

[Ад ням. Stein — камень.]

штэ́мпель, ‑я, м.

1. Від пячаткі з выпуклым адбіткам або надпісам. — То шукай яго, калі ён твой знаёмы, у турме, — строга сказаў.. [местачковец] і загрукаў паштовым штэмпелем па канвертах. Якімовіч. // Адбітак, зроблены такой пячаткай. Паштовы квіток са штэмпелем і цяпер ляжыць у бакавой кішэні .. ватоўкі [Міканора]. Кулакоўскі. А з Далёкага Усходу пісьмы з вайсковымі штэмпелямі ішлі яшчэ доўга. Ракітны.

2. Уст. Від штампа (у 1 знач.), якім выбіваюць рысунак на манетах, медалях і пад.

[Ням. Stempel.]

штэ́мпельны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да штэмпеля; зроблены штэмпелем. Штэмпельны адбітак. // Які прызначаны, служыць для штэмпелявання. Штэмпельная падушка. Штэмпельны прэс.

штэмпелява́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. штэмпеляваць.