раска́ркацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Пачаць моцна каркаць. Вароны раскаркаліся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пака́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Каркаць некаторы час. Вароны пакаркалі і паляцелі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
каўха́ць
‘мяўкаць, каркаць, назойліва прасіць, канькаць’
дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне
| Цяперашні час |
|---|
|
адз. |
мн. |
| 1-я ас. |
каўха́ю |
каўха́ем |
| 2-я ас. |
каўха́еш |
каўха́еце |
| 3-я ас. |
каўха́е |
каўха́юць |
| Прошлы час |
|---|
| м. |
каўха́ў |
каўха́лі |
| ж. |
каўха́ла |
| н. |
каўха́ла |
| Загадны лад |
|---|
| 2-я ас. |
каўха́й |
каўха́йце |
| Дзеепрыслоўе |
|---|
| цяп. час |
каўха́ючы |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прака́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. Абазвацца карканнем (у 1 знач.).
2. Каркаць некаторы час.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зака́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць каркаць. // Каркнуць некалькі разоў запар; пракаркаць. «Кр-кр-кр! кр-р-р!» — недзе зусім блізка хрыпатым голасам закаркала варона. Зуб.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Ка́рхаць 1 ’кашляць’ (Нас., Бяльк., Др.-Падб., Грыг.), ’харкаць’ (Гарэц.). Кантамінацыя харкаць і кашляць.
◎ Ка́рхаць 2 ’біць у патыліцу’ (Нас.), ла кархі (гл.).
◎ Ка́рхаць ’каркаць злавеснай птушкай’ (Нік. Напаў.), да каркаць з экспрэсіўнай зменай к > х (параўн. карх%).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кра́каць ’крычаць (звычайна пра качак, варон і некаторых іншых птушак)’ (ТСБМ, Нас., Мат. Гом., ТС, Сл. паўн.-зах., Яруш.). Укр. кракати, рус. кракать, ст.-рус. кракати ’тс’, серб.-харв. кра̑кат ’квакаць, кудахтаць’, славен. krȃkati ’каркаць’, польск. krakać, чэш. krakati, славац. krákať, н.-луж. křakaś ’тс’. Прасл. krakati — гукапераймальная лексема. Бліжэйшая індаеўрапейская паралель — лац. crōcio, crōcīre ’каркаць’ (Бернекер, 1, 603; Трубачоў, Эт. сл., 12, 92).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кро́мкаць 1 ’каркаць (пра крык гругана)’ (Нар. лекс.). Гл. крумкаць.
◎ Кромкаць 2 ’выпрошваць’ (Сцяшк. Сл.). Магчыма, кантамінацыя кромкацьі (гл.) і канькаць ’выпрошваць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кру́нуць 1 ’каркнуць’ (Нас.). Балтызм. Да літ. krunkti ’каркаць’.
◎ Кру́нуць 2 ’выпіць залпам’ (Нас.). Відаць, да клюнуць ’тс’. Гукапераймальнае. Параўн. глюкаць, клюкаць ’піць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ка́рканне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле дзеясл. каркаць (у 1 знач.), а таксама гукі гэтага дзеяння. Дзесьці зверху чуваць карканне галоднага крумкача. Якімовіч. Над апусцелымі палямі з сумным карканнем лёталі чароды галодных варон. Чарнышэвіч.
2. перан. Разм. Злавеснае, нядобрае прадказанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)