Verbum

Паплавок ’частка вуды, якая ўтрымлівае лёску з кручком у час лову на патрэбнай глыбіні’ (ТСБМ, Касп.). Рус. поплаво́к, укр. поплаве́ць, польск. poplawek ’тс’. Дэрыват з суф. ‑ок ад паплаваць < плаваць.

Па́ркі ’два звязаныя разам снапкі, якія выкарыстоўваюцца пры крыцці ніжняга рада страхі’ (Сл. ПЗБ), ’саламяныя маты, якімі крылі страху’ (Сцяшк. МГ, Нар. сл.). Дэрыват з суф. ‑к‑ ад пара ₂.

◎ Пра́мка ’лучына, шчапаная уздоўж з цэлай сасны (ад камля да вершаліны), якая апошняй дадаецца ў кацёл пры гонцы смалы’ (Маш.). Дэрыват з суф. ‑к‑ ад прамы; параўн. чэш. priтка ’прамая’.

Скаламбу́ха ‘страшная пачвара, здань, якой палохалі дзяцей’ (навагр., Жыв. сл.). Няяснае слова. Хутчэй за ўсё, дэрыват з суф. ‑ух(а) ад літ. skalam̃byti ‘гучна ўдараць; гучна лаяць’, ‘моцна біць, калаціць’.

Спрадве́ку ‘здаўна; заўсёды’ (ТСБМ, Нас., Касп., Гарэц., Бяльк., Байк. і Некр., Стан.), спрадве́ку, спрадвяко́ў ‘тс’ (Сл. ПЗБ). Адваротны дэрыват ад спрадве́чны ‘старадаўні, шматвяковы’ (гл. прадвечны), аформлены паводле прыслоўя спаконвеку (гл.).

Таплёнка ’топленае малако’ (Гіл.), ’кіпячонае малако’ (бых., ЖНС; в.-дзв., Сл. ПЗБ), ’парное малако’ (Касп.). Семантычны дэрыват ад таплёнае малако, параўн. таплёны ’кіпячоны’ (в.-дзв., Сл. ПЗБ). Гл. тапі́ць ₂.

Пал ’страсць, заўзятасць’; абл. ’павышаная тэмпература цела пры хваробе; гарачка’ (ТСБМ), ’спёка’ (Касп.), ’гарачка’ (Сл. ПЗБ, Мат. Гом.). Рус. пал ’стэпавы, лясны пажар’. Бязафіксны дэрыват ад паліць (гл.) (Фасмер, 3, 190).

Прале́сак ’сцежка, паласа паміж лесам’ (Касп.), проле́сак ’пералесак’ (Мат. Гом.). Рус. дыял. проле́сок ’доўгая прагаліна ў лесе’, укр. пролі́сок ’прагаліна, паляна’, польск. przelasek ’лясок сярод поля’. Конфіксны дэрыват пра- + ‑ак адлес.

◎ Прало́й: нядзелю цэлую ішоў прапой (Янішчыц), пролай, пролий ’лівень’ (Сл. Брэс.), прарой ’тс’ (бяроз., Шатал.). Укр. пролій ’тс’. Дэрыват ад праліць < ліць з суф. т/ь, як прабіць: прабой і інш.

Прамысло́васць ’галіна матэрыяльнай вытворчасці’, ’сукупнасць прадпрыемстваў якой-небудзь вытворчасці’ (ТСБМ, Гарэц.). Дэрыват з суф. ‑асць ад прыметніка промыславы < польск. przemysłowy ’тс’, на што ўказвае націск. Калька рус. промышленность. Далей гл. промысел.