Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

дви́гание ру́ханне, -ння ср., со́ўганне, -ння ср., со́ванне, -ння ср.

дви́гатель в разн. знач. рухаві́к, -ка́ м.;

дви́гательный ру́хальны;

дви́гательные не́рвы анат. ру́хальныя не́рвы.

дви́гать несов.

1. (перемещать) су́нуць, со́ваць, со́ўгаць; (тащить) цягну́ць; (толкать) штурха́ць, пхаць;

дви́гать столы́ со́ваць сталы́;

2. (приводить в движение) ру́хаць;

пружи́на дви́жет механи́зм часо́в спружы́на ру́хае механі́зм гадзі́нніка;

3. (шевелить) варушы́ць, кра́таць;

дви́гать па́льцами варушы́ць (кра́таць) па́льцамі;

4. (заставлять идти вперёд, направлять) ру́хаць;

дви́гать войска́ на неприя́теля ру́хаць во́йскі на во́рага;

5. перен. ру́хаць;

дви́гать нау́ку ру́хаць наву́ку;

6. перен. (побуждать) кірава́ць (кім, чым), накіро́ўваць (каго, што);

им дви́жет чу́вство сострада́ния ім кіру́е (яго́ накіро́ўвае) пачуццё спага́ды;

дви́гаться

1. ру́хацца; (идти) ісці́;

2. (шевелиться) варушы́цца, кра́тацца;

3. (по службе) прасо́ўвацца;

4. страд. су́нуцца, со́вацца, со́ўгацца; ру́хацца; варушы́цца, кра́тацца; см. дви́гать 1, 2, 3, 5.

движе́нец м., разг. рабо́тнік слу́жбы ру́ху.

движе́ние ср.

1. в разн. знач. рух, род. ру́ху м.;

нет мате́рии без движе́ния и движе́ния без мате́рии няма́ матэ́рыі без ру́ху і ру́ху без матэ́рыі;

движе́ние маши́ны рух машы́ны;

у́личное движе́ние ву́лічны рух;

враща́тельное движе́ние вярча́льны рух;

поступа́тельное движе́ние паступа́льны рух;

слу́жба движе́ния слу́жба ру́ху;

во́льные движе́ния спорт. во́льныя ру́хі;

2. перен. (общественное) рух, род. ру́ху м.; (волнение) хвалява́нне, -ння ср.;

революцио́нное движе́ние рэвалюцы́йны рух;

движе́ние умо́в хвалява́нне ро́зумаў;

3. (побуждение) рух, род. ру́ху м.; (порыв) пары́ў, -ры́ву м.;

душе́вное движе́ние душэ́ўны рух, душэ́ўны пары́ў.

дви́жимость ж., юр. рухо́мая маёмасць; рухо́масць, -ці ж.;

дви́жимый

1. прич. (охваченный) ахо́плены; апанава́ны;

дви́жимый чу́вством сострада́ния ахо́плены (апанава́ны) пачуццём спага́ды;

2. прил., юр. рухо́мы;

дви́жимое иму́щество рухо́мая маёмасць.

дви́житель техн. руха́ч, -ча́ м.