Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

трепа́нг зоол. трэпа́нг, -га м.;

трепа́нговый трэпа́нгавы.

трепа́ние

1. развява́нне, -ння ср.; рва́нне, -ння ср.; матля́нне, -ння ср.; трасе́нне, -ння ср.; тармашэ́нне, -ння ср.; ту́занне, -ння ср.; перабіра́нне, -ння ср.; кудла́чанне, -ння ср.; цяга́нне, -ння ср.;

2. трапа́нне, -ння ср., дра́нне, -ння ср., бузава́нне, -ння ср.;

3. ля́панне, -ння ср., паля́пванне, -ння ср.;

4. трапа́нне, -ння ср.;

5. бузава́нне, -ння ср.; см. трепа́ть 1, 2, 4—6.

трепани́рованный трэпанава́ны;

трепани́ровать сов. и несов., мед. трэпанава́ць;

трепани́роваться несов., страд. трэпанава́цца.

трепану́ть сов. и однокр., прост.

1. рвану́ць; матну́ць; трасану́ць; тармасну́ць; тузану́ць;

2. ля́пнуць; см. трепа́ть 1, 4.

трепа́ть несов.

1. (развевать) развява́ць; (рвать) рваць; (мотать) матля́ць; (трясти) трэ́сці; (тормошить) тармасі́ць; (дёргать) ту́заць; (волосы и т. п.) перабіра́ць, кудла́ціць; (за волосы — в наказание) цяга́ць;

ве́тер тре́плет её пла́тье ве́цер развява́е (рве) яе́ суке́нку;

шква́лом тре́плет паруса́ шква́лам рве (матля́е, развява́е) ве́тразі;

лиса́ тре́плет ку́рицу ліса́ тармо́сіць ку́рыцу;

ве́тром тре́плет гри́ву ве́трам развява́е гры́ву;

трепа́ть кого́-л. за́ волосы цяга́ць (ту́заць) каго́е́будзь за валасы́;

2. (о костюме, обуви и т. п. — рвать) разг. трапа́ць, драць, дзе́рці; бузава́ць;

он бы́стро тре́плет оде́жду ён ху́тка трэ́пле (дзярэ́, бузу́е) адзе́нне;

3. (о лихорадке) разг. трэ́сці;

4. (похлопывать) ля́паць, паля́пваць;

на́чал трепа́ть по плечу́ пача́ў ля́паць (паля́пваць) па плячы́;

5. (лён, пеньку) трапа́ць;

6. (поносить) разг. бузава́ць;

и́мя его́ постоя́нно тре́плют імя́ яго́ заўсёды бузу́юць;

трепа́ть не́рвы не́рвы ту́заць; вантро́бы ад’яда́ць (пераяда́ць); духі́ дастава́ць;

трепа́ть языко́м мянці́ць (мало́ць) языко́м; язы́к аб зу́бы біць; языко́м ла́пці пле́сці.

трепа́ться несов.

1. (развеваться, трепыхаться) развява́цца, трапята́цца, матля́цца;

2. (изнашиваться, рваться) разг. трапа́цца, дра́цца, дзе́рціся; бузава́цца;

3. (говорить глупости) груб., прост. пляву́згаць; мянці́ць (мало́ць) языко́м;

4. страд. развява́цца; рва́цца; матля́цца; трэ́сціся; тармасі́цца; ту́зацца; перабіра́цца, кудла́ціцца; цяга́цца, трапа́цца, дра́цца, дзе́рціся; бузава́цца; см. трепа́ть 1, 2, 5, 6.

трепа́ч м., груб., прост. трапло́, -ла́ ср.; балбату́н, -на́ м.