Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Клін1 ’завостраны ўнізе і расшыраны ўверсе кусок дрэва або металу, якім расколваюць або заціскаюць што-небудзь’ (ТСБМ, Шат., Касп., Сл. паўн.-зах.). Укр. клин, рус. клин, ст.-рус. клинъ, балг. клин, макед. клин, серб.-харв. кли̏н, славен. klìn, польск. klin, чэш. klín, славац. klin, в.-луж. klin, н.-луж. klin ’тс’. Прасл. klinъ да kъl‑inъ, якое ад kolti ’калоць’ (Трубачоў, Эт. сл., 10, 46). Гл. калоць.

Клін2 ’устаўка ў адзенні, прарэх, шырынка’ (Сл. паўн.-зах.). Да клін1. Другаснае значэнне ўзнікла на аснове знешняга падабенства часткі адзення да кліна.

Кліндух ’дзікі голуб’ (Бяльк.). Укр. клинтух, климець ’парода галубоў’, рус. клинтух ’дзікі голуб’. Няясна (ЕСУМ, 2, 460).

Клі́нды ’ногі’ (Жыв. сл.). Гл. кленды.

Кліне́ц ’клінападобныя жамерыны з канаплянага семя пасля выціскання алею’ (Нас.). Гл. клін©.

Клі́ніка ’бальнічная ўстанова’ (ТСБМ). Запазычана праз рускую мову з ням. Klinik (Шанскі, 2, 8, 159).

Клі́ніць ’навучаць, прывучваць, пераконваць’ (клініць да работы) (Сл. паўн.-зах.). Да клін (гл.). Параўн. клінокз.

Клі́нне1 ’жамерыны з ільнянога семя пасля выціскання алею’ (Нар. сл., Жыв. сл.). Гл. клінцы.

Клі́нне2 ’трохвугольная ўстаўка ў сукенку’ (Ян.). Гл. клін1.

Кліно́к1 ’мяшэчак для сыру клінападобнай формы’ (ТСБМ, Шат., Мат. Гом., Сл. паўн.-зах., Некр., Янк. Мат., Сцяшк.). Гл. клін1.

Кліно́к2 ’вострая частка халоднай зброі’ (ТСБМ). Гл. клін1.

Кліно́к3 ’хітрасць’ — клінкі падбіваць (Нас., Юрч. Фраз. 2), клінкі падбіраць ’шукаць падыход’ (Юрч. Фраз. 2). Параўн. клім (гл.).

Клі́нцы ’макуха, выцісні з ільнянога семя пасля выганкі алею’ (Бяльк., Рам., Нар. сл., Грыг.). Гл. клінец.

Клі́нчыкі ’макуха, выжымкі льнянога семя’ (Сцяшк.). Да клінцы (гл.).