Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

хап межд., разг., в знач. сказ. хап; цап

хапа́льны хвата́тельный;

~ныя о́рганы насяко́мых — хвата́тельные о́рганы насеко́мых

хапану́ць сов., однокр. ха́пнуть; ца́пнуть

хапатлі́ва нареч., обл. торопли́во

хапатлі́васць ж., обл. торопли́вость

хапатлі́вы обл. торопли́вый

хапа́цца несов., прям., перен. хвата́ться;

х. рука́мі за сцяну́ — хвата́ться рука́ми за сте́ну;

х. за рабо́ту — хвата́ться за рабо́ту;

х. за ду́мку — хвата́ться за мысль;

х. за бакі́о́кі, жыво́т) — хвата́ться за животы́ (живо́тики)

ха́паць несов., разг. ха́пать; ца́пать

хапа́ць несов.

1. хвата́ть, схва́тывать, ухва́тывать;

2. (быть достаточным) хвата́ть;

3. (о неприятностях) хвата́ть, достава́ться;

1-3 см. хапі́ць 1, 3, 4;

4. (поспешно приобретать) хвата́ть;

х. што папа́ла — хвата́ть что попа́ло;

5. (ловить, задерживать) хвата́ть;

палі́цыя хапа́ла забасто́ўшчыкаў — поли́ция хвата́ла забасто́вщиков;

о́лькі) птушы́нага малака́ не хапа́е — (то́лько) пти́чьего молока́ не хвата́ет;

цярплі́васці не хапа́е — терпе́ние ло́пается;

клёпкі ў галаве́ не хапа́е — клёпки в голове́ не хвата́ет;

нако́лькі во́ка хапа́е — наско́лько ви́дит (хвата́ет) глаз;

по́раху не хапа́е — по́роху не хвата́ет;

слоў не хапа́е — слов не хвата́ет;

не хапа́е ду́ху — не хвата́ет ду́ху;

хапі́ць на ляту́ — хвати́ть на лету́;

зо́рак з не́ба не хапа́е — звёзд с не́ба не хвата́ет;

гэ́тага (яшчэ́ чаго́) не хапа́ла!э́того (ещё) не достава́ло!

хапі́цца сов.

1. схвати́ться, ухвати́ться;

х. за кішэ́нь — схвати́ться (ухвати́ться) за карма́н;

2. (что-л. быстро сделать) нача́ть, взя́ться;

х. распрага́ць каня́ — нача́ть (взя́ться) распряга́ть ло́шадь;

3. хвати́ться, спохвати́ться;

я хапі́ўся, а яго́ ўжо няма́ — я хвати́лся, а его́ уже́ нет

хапі́ць сов.

1. хвати́ть, схвати́ть, ухвати́ть;

х. за нагу́ — хвати́ть (схвати́ть, ухвати́ть) за́ ногу;

х. ка́мень — хвати́ть (схвати́ть, ухвати́ть) ка́мень;

2. (внезапно поразить) хвати́ть;

яго́ хапі́ў уда́р — его́ хвати́л уда́р;

3. (быть достаточным) хвати́ть;

сіл не хапі́ла — сил не хвати́ло;

гэ́тага хо́піць надо́ўгаэ́того хва́тит надо́лго;

4. (о неприятностях) хвати́ть, доста́ться;

матро́сам хапі́ла ў час што́рму — матро́сам хвати́ло (доста́лось) во вре́мя што́рма;

5. разг. (выпить) хвати́ть;

х. ча́рку — хвати́ть рю́мку;

х. це́раз край — хвати́ть че́рез край;

хапі́ла па го́рла — сыт по го́рло;

х. лі́шняга — хлебну́ть ли́шнего;

х. шы́лам па́такі — ухвати́ть ши́лом па́токи;

хапі́ла сумле́ння — хвати́ло со́вести;

хапі́ў з дзе́жкі, што не ба́чыць сце́жкіпосл. хлебну́л ли́шнего