скаро́мны, -ая, -ае.

Пра малочную, мясную ежу, якую не ўжываюць вернікі ў час посту.

Скаромная ежа.

Не есці скаромнага (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

скаро́мны

прыметнік, адносны

адз. мн.
м. ж. н. -
Н. скаро́мны скаро́мная скаро́мнае скаро́мныя
Р. скаро́мнага скаро́мнай
скаро́мнае		 скаро́мнага скаро́мных
Д. скаро́мнаму скаро́мнай скаро́мнаму скаро́мным
В. скаро́мны (неадуш.)
скаро́мнага (адуш.)		 скаро́мную скаро́мнае скаро́мныя (неадуш.)
скаро́мных (адуш.)
Т. скаро́мным скаро́мнай
скаро́мнаю		 скаро́мным скаро́мнымі
М. скаро́мным скаро́мнай скаро́мным скаро́мных

Крыніцы: krapivabr2012, piskunou2012, prym2009, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

скаро́мны прям., перен. скоро́мный;

с. дзень — скоро́мный день;

~ная е́жа — скоро́мная пи́ща;

с. анекдо́т — скоро́мный анекдо́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

скаро́мны, ‑ая, ‑ае.

1. Уст. Паводле рэлігійных прадпісанняў — забаронены для яды ў час посту (пра мяса, сала, малако і пад.). Скаромная ежа. Скаромны суп. □ Калядныя куцці, як вядома, дзве: адна посная, другая — скаромная, або багатая. Якімовіч. // у знач. наз. скаро́мнае, ‑ага, н. Мясная і малочная ежа. [Бацька:] — Ты, можа, скаромнага не будзеш есці, Аўдоля, напэўна ж посціш, то мо табе гуркоў з расолам прынесці? Чарнышэвіч. Усім скаромным загадвае старая. Крапіва.

2. перан. Разм. Непрыстойны. Скаромны анекдот.

•••

Скаромны дзень гл. дзень.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

скаро́мны рэл:

скаро́мная стра́ва während der Fástenzeit verbótene Spéise

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Скаро́мны ‘паводле рэлігійных прадпісанняў — забаронены для яды ў час посту (пра мяса, сала, малако і пад.)’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр., Др.-Падб., Сл. ПЗБ), скаро́мніна ‘скаромная ежа’ (Касп., Варл., Шатал.), скаро́міна ‘тс’ (Нар. сл., Сл. ПЗБ, Шатал.), скаро́мнае ‘тс’ (Пятк. 2), скоро́мнэ ‘тс’ (ТС, Сл. Брэс.), скарамі́нка ‘сала (кусочак) свіное’ (Сцяшк. Сл., Скарбы), скаро́міць ‘запраўляць страву’ (Сл. ПЗБ), скаро́міцца ‘есці скаромнае’ (ТСБМ, Др.-Падб., Касп.). Да ско́рам (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

скоро́мный скаро́мны.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разгаве́нне, ‑я, н.

Уст.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. разгавецца.

2. Першы скаромны дзень пасля посту.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́сны, -ая, -ае.

1. гл. пост².

2. Без мяса і малака, не скаромны.

Посная вячэра.

3. Не тлусты.

Посная свініна.

4. перан. Хмуры, сумны (пра выраз твару, усмешку і пад.; разм., жарт.).

5. перан. Пра від, знешні выгляд: прытворна сціплы, ханжаскі (разм., жарт.).

Твар п., як на маленні.

|| наз. по́снасць, -і, ж. (да 2 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Піску́ха ’(скаромны) абрад, вячэра перад Вадохрышчам’ (лельч., гом., Мат. Гом.). Да пі́скаць, піск (гл.). Матывацыя наймення няясная. Магчыма, калька літ. raudìnė ’малітва за памерлых з плачам і галашэннем’, raudà, raudãvimas ’плач, плач з галашэннем’, якое Лаўчутэ (Балто-слав. этнояз. отношения, 30) лічыць крыніцай бел. радуніца (радаўніца) ’дзень памінання памерлых, дзяды’; калькаваная назва ўтворана, каб пазбегнуць асацыяцый з ра́ды, ра́давацца ’весяліцца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)