служы́ць, служу, служыш, служыць;
1. Працаваць па найму ў сферы разумовай або фізічнай працы, звязанай не з вытворчасцю, а з абслугоўваннем каго‑, чаго‑н.
2. Выконваць воінскія абавязкі, быць ваенным.
3. Выконваць абавязкі слугі, прыслугі.
4.
5.
6.
7.
8.
9. Стаяць на задніх лапах, падняўшы пярэднія (пра сабак).
10. Размяшчацца пэўным чынам, быць у нейкім становішчы.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ВУЛКА́Н
(ад
геалагічнае ўтварэнне над каналамі і трэшчынамі ў зямной кары, якое ўзнікае ў выніку вывяржэння з глыбінных магматычных ачагоў на паверхню Зямлі лаў і вулканакластычнага матэрыялу. На Зямлі вядома больш за 13
Вывяржэнне вулкана адбываецца, верагодна, пад уздзеяннем гідрастатычных сіл пры пад’ёме магмы праз астэнасферу і літасферу і бурнага выдзялення газаў пры дасягненні магматычнымі расплавамі верхніх гарызонтаў зямной кары.
Прадукты вывяржэння вулкана — вулканічныя газы, вулканічны попел, вулканічныя бомбы, лава, шлакі і
Вывяржэнні вулканаў бываюць працяглымі (ад некалькіх гадоў да стагоддзяў) і кароткачасовымі (некалькі гадзін). Ім папярэднічаюць вулканічныя землетрасенні, акустычныя з’явы, змяненні магнітнага поля Зямлі і саставу фумарольных газаў (
На
Літ.:
Апродов В.А. Вулканы. М., 1982.
Г.У.Зінавенка.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
сло́ва, ‑а,
1. Моўная адзінка, якая сваім гукавым саставам выражае паняцце аб прадмеце, працэсе, з’яве рэчаіснасці.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
е́сці
1. есть, ку́шать;
2. есть;
3. есть;
4.
5.
◊ е. вача́мі — есть глаза́ми;
е. про́сяць — (шутл.,
еш — не хачу́ — ешь — не хочу́;
е́жма (по́едам) е. — по́едом есть;
дарэ́мна хлеб е. — зря хлеб есть;
е. чужы́ хлеб — есть чужо́й хлеб;
е. хлеб — (з чаго) име́ть сре́дства к жи́зни;
пасалі́ўшы, мо́жна е. — сно́сно; та́к себе; бо́лее или ме́нее;
е. папо́ўніцы — есть (упи́сывать) за о́бе щёки;
есць як не ў сябе́ — и куда́ то́лько у него́ дева́ется;
няха́й бу́дзе — е. не про́сіць — запа́с карма́на не дерёт;
хлеб-соль еш, а пра́ўду рэж —
чаго́ не ясі́, таго́ ў рот не нясі́ —
па ім няха́й хоць воўк траву́ есць —
у го́ры жыць ды з пе́рцам е. —
хто не працу́е, той не есць —
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прапусці́ць, ‑пушчу, ‑пусціш, ‑пусціць;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тупы́, ‑ая, ‑ое.
1. Такі, якім цяжка рэзаць, пілаваць, калоць і пад., недастаткова навостраны;
2. Які не звужаецца ці
3.
4.
5. Не востры, глухі; ныючы (пра боль).
6. Глухі, не рэзкі, не звонкі (пра гукі).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хапі́ць, хаплю́, хо́піш, хо́піць;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11. хо́піць
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хто, каго, каму, каго, кім, аб кім,
1.
2. Ужываецца ў значэнні вылучальных або ўказальных займеннікаў: «каторы», «той».
3.
4.
5.
6.
7.
8. Ужываецца ў размеркавальным значэнні пры супастаўленні членаў сказа і сказаў у значэнні: «адно..., другое».
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БАТСВА́НА
(Botswana),
Рэспубліка Батсвана, (Republic of Botswana), дзяржава на
Дзяржаўны лад. Батсвана — прэзідэнцкая рэспубліка. Кіраўнік дзяржавы і ўрада — прэзідэнт, выбіраецца на ўсеагульных выбарах тэрмінам на 5 гадоў. Заканадаўчая ўлада належыць прэзідэнту і парламенту —
Прырода.
Насельніцтва.
Гісторыя.
Пад націскам
Гаспадарка. Батсвана — аграрная краіна са значнай горнай прам-сцю. Доля ў валавым
Ф.С.Фешчанка (прырода, гаспадарка).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
той, таго́,
1. Паказвае на асобу ці прадмет, якія знаходзяцца не перад вачамі, не побач, а аддалены ў прасторы і часе, як падобныя ім;
2. Паказвае на прадмет ці асобу, што вылучаецца з ліку іншых.
3. Паказвае на які‑н. прадмет, асобу, пра якія гаварылася раней.
4.
5. Паказвае на вядомую ўжо асобу ці прадмет.
6. Іменна ён, не іншы, гэты ж самы (звычайна ў спалучэннях «той жа», «той самы», «той жа самы»).
7. Уваходзіць у састаў: а) складаных злучнікаў: «дзякуючы таму што», «з прычыны таго што», «да таго што», «да тых пор пакуль», «за тое што», «у той час як», «нягледзячы на тое што», «пасля таго калі» і інш.; б) словазлучэнняў, звычайна пабочнага характару, якія звязваюць розныя часткі выказвання: «апрача таго», «акрамя таго», «разам з тым», «між тым» і інш.
8. то́е,
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)