breathe
[bri:ð]
1.
v.i.
1) ды́хаць
2) перадыхну́ць, адсапсьці́ся, адпачы́ць
At last there is time to breathe — Нарэ́шце знайшо́ўся час перадыхну́ць
3) лёгка дзьмуць, ве́яць (пра ве́цер)
4) жыць, быць жывы́м
2.
v.t.
1) удыха́ць, ды́хаць
to breathe poisonous fumes — удыха́ць атру́тныя выпарэ́ньні
2) дава́ць адпачы́ць
The rider breathed his horse — Ко́ньнік даў адпачы́ць каню́
3) шапта́ць; каза́ць
not to breathe a word — не прагавары́цца ні сло́вам, ня пі́скнуць ні сло́ва, трыма́ць у сакрэ́це
4) перадава́ць; ды́хаць чым
5) Figur. удыха́ць, натхня́ць
to breathe new life into an organization — ажыві́ць арганіза́цыю
•
- breathe a vein
- breathe easy
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
flow
[floʊ]
1.
v.i.
1) цячы́, струме́ніцца; лі́цца; плы́сьці (пра раку́)
to flow through — праплыва́ць
to flow into — уплыва́ць, уцяка́ць, уліва́цца (пра раку́)
2) лёгка спада́ць, сплыва́ць (пра валасы́, во́пратку)
3) быць бага́тым або́ по́ўным празь верх
4) прыбыва́ць; падыма́цца (пра прыплы́ў)
2.
v.t.
ліць; заліва́ць, затапля́ць
3.
n.
1) плынь f. (ракі́), цячэ́ньне n.
flow of blood — крывацёк -у m.
2) пато́к -у m. (і сьлёзаў, сло́ваў); струме́нь -я m., руча́й-я́ m.
3) прыплы́ў, прылі́ў -ву m. (мо́ра)
4) паво́дка f., разьлі́ў -ву m.
the flows of the Nile — разьлі́вы Ні́лу
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
fret
I [fret]
1.
v.i. (-tt-)
1) быць раздражнёным, незадаво́леным, капры́зіць (пра дзіця́); злава́цца; хвалявя́цца; гры́зьціся, му́чыцца
Do not fret about your mistakes — Не перажыва́й за свае́ памы́лкі
2) зно́швацца
2.
v.t.
1) раздражня́ць, гры́зьці; му́чыць, трыво́жыць, не дава́ць спако́ю (пра ду́мкі)
2) е́сьці (пра моль); пераяда́ць, разьяда́ць (пра іржу́); падмыва́ць, размыва́ць (берагі́); падто́чваць (пра хваро́бу)
3) лёгка хвалява́ць (ваду́)
3.
n.
1) раздражне́ньне n.; непако́й -ю m.; грызьня́ f.
2) разьяда́ньне n.
3) вы́едзеная або́ праце́ртая дзі́рка
II [fret]
n.
1) прастаку́тны арна́мэнт
2) галаўны́ ўбо́р з кашто́ўных камянёў або́ кве́так
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
hammer
[ˈhæmər]
1.
n.
1) мо́лат -а, малато́к -ка́ m.
2) малато́чак -ка m. (у ро́зных мэхані́змах)
3) уда́рнік -а m. (у па́льнай збро́і)
4) Anat. малато́чак -ка m. (вушна́я ко́стачка)
to come or go under the hammer — быць прада́дзеным з малатка́ (на аўкцыёне)
hammer and tongs — усі́мі сі́ламі
2.
v.t.
1) біць, заганя́ць, прыбіва́ць малатко́м
2) кава́ць; зьбіва́ць (як малатко́м)
3) дзяўбці́, убіва́ць
to hammer into one’s head — убіва́ць каму́ ў галаву́
4) дабіва́цца чаго́ вялі́кімі намага́ньнямі
to hammer at — упа́рта працава́ць над чым
•
- hammer and sickle
- hammer away
- hammer out
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
pace
[peɪs]
1.
n.
1) хада́ f.; ху́ткасьць f., тэмп -у m.
2) крок -у m., даўжыня́ кро́ку
3) спо́саб хады́ або́ бе́гу каня́ (рысь, галёп), алю́р -у m
4) і́нахадзь f. (ко́нскі бег)
keep pace with — не адстава́ць ад каго́, ісьці́ наро́ўні з кім
set the pace —
а) задава́ць тэмп
б) быць пры́кладам для і́ншых
2.
v.
1) задава́ць тэмп або́ ху́ткасьць (у спабо́рніцтвах)
2) кро́чыць, хадзі́ць
pace the floor — хадзі́ць сюды́ -туды́ па пако́і, ме́раць кро́камі пако́й
3) ісьці́ звыча́йным кро́кам
4) ме́раць, вымяра́ць кро́кам
5) практыкава́ць (каня́)
6) ісьці́ і́нахадзьдзю (пра каня́)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
press
I [pres]
1.
v.
1) ці́снуць, націска́ць, прыціска́ць
2) выціска́ць (сок); сьціска́ць
3) абдыма́ць, прыціска́ць да сябе́, прытуля́ць
to press oneself to — прыпада́ць, прытуля́цца да каго́-чаго́
4) прасава́ць (адзе́ньне)
5) націска́ць, напіра́ць, падганя́ць
6) насто́йваць, прымуша́ць
2.
n.
1) на́ціск, ціск -у m.
press of duties — цяжа́р абавя́зкаў
2) прэс -а m. (прыла́да)
3) друка́рскі варшта́т
4) друка́рня f.
5) друка́рства n., друк -у m.
to go to press — быць зда́дзеным у друк
6) прэ́са f.
7) сьціск нато́ўпу
II [pres]
1.
v.
сі́лай вэрбава́ць (у во́йска)
2.
n.
вэрбава́ньне сі́лай
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
уяўле́нне н
1. (стварэнне ў думках вобраза, фантазія) Éinbildungskraft f -, -kräfte, Phantasíe [Fantasíe] f -, -sí¦en;
жыво́е уяўле́нне éine lébhafte [rége] Éinbildungskraft [Phantasíe];
2. (разуменне, веданне, заснаванае на досведзе) Vórstellung f -, -en, Áuffassung f -, -en; Begríff m -(e)s, -e, Kénntnis f -, -se;
мець выра́знае уяўле́нне аб чым-н éine kláre Vórstellung von etw. (D) háben; über etw (A) im Bílde sein (быць у курсе спраў);
мець цьмя́нае уяўле́нне аб чым-н éinen verschwómmenen Begríff [éine únklare Vórstellung] von etw. (D) háben;
не мець нія́кага уяўле́ння аб чым-н kéine (blásse) Áhnung von etw. (D) háben;
даць уяўле́нне пра што-н éinen Begríff [éine Vórstellung] von etw. (D) vermítteln;
3. (фальшывае меркаванне) Éinbildung f -, -en, ein Trúgbild der Phantasíe
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
раху́нак м бухг, тс перан Kónto n -s, -ten і -s; Réchnung f -, -en;
асабо́вы раху́нак persönliches Kónto;
разліко́вы раху́н Verrechnungskonto n;
пазыко́вы раху́н Dárlehenskonto n;
раху́н ру́ху капіта́лаў Kapitálverrechnungsbilanz f -, -en;
бягу́чы раху́нак láufende Réchnung [Kónto n];
адкры́ць раху́нак ein Kónto eröffnen;
заплаці́ць па раху́нку die Réchnung begléichen* [bezáhlen];
◊ быць у каго-н на до́брым раху́нку bei j-m gut ángeschrieben sein, bei j-m éinen Stein im Brett háben;
зве́сці раху́нкі з кім-н mit j-m ábrechnen, séine Réchnung mit j-m máchen;
жыць на чужы́ раху́нак auf frémde Kósten leben;
◊ мне трэ́ба зве́сці з ім раху́нкі ich habe ein Hühnchen mit ihm zu rúpfen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Друк 1 ’друк’ (БРС, Байк. і Некр., Нас., Касп. і інш.). Гэта слова было ўжо ў ст.-бел. (з XVI ст., гл. Булыка, Запазыч., 102). Укр. друк ’тс’. Запазычанне з польск. druk ’тс’ (а гэта з ням. Druck ’тс’). Бернекер, 1, 99; Кюнэ, Poln., 51; Булыка, Запазыч., 102. Вытворныя адсюль друкава́ць, друка́р, друка́рня і інш. Можна ставіць пытанне, ці гэта самастойныя ўтварэнні ад друк на бел. глебе ці запазычанні таксама з польск. мовы. Булыка (Запазыч., 102) аднёс друкарня, друкаръ, друковати да дэрыватаў (пад друкъ). На с. 15 ён гаворыць, «што прыводзяцца дэрываты, утвораныя на беларускай глебе». Аднак давесці самастойнасць адзначаных бел. слоў немагчыма. Таму іх можна таксама лічыць паланізмамі: друкава́ць (ст.-бел. друковати) < польск. drukować; друка́р (ст.-бел. друкаръ) < польск. drukarz; друкарня (ст.-бел. друкарня) < польск. drukarnia. Для друка́р ёсць сляды яго польск. паходжання (дру́кар — Нас.) або прама ням. Нават друкава́ць магло быць прамым запазычаннем з ням. мовы. Яшчэ Бярында пісаў: «дрꙋкꙋ́ю: з алманска, выбива́ю, албо вытискаю».
Друк 2 ’дубіна’ (БРС), дрюк ’тс’ (Бяльк.). Рус. друк, дрюк, укр. друк, дрюк, чэш. drouk ’жалезны прут, шпень’, славац. drúk ’кол, жэрдка’, балг. дыял. дрък ’сцябло кукурузы’, серб.-харв. друк ’даволі тоўсты кол’. Прасл. *drǫkъ ’друк і да т. п.’ Гэта форма лічыцца варыянтнай (другаснай; паводле Фасмера, 1, 544, узнікла пад уплывам *sǫkъ ’сук’) да прасл. *drǫgъ ’тс’ (якая суадносіцца з дзеясловам *dręgati). Гл. Трубачоў, Эт. сл., 5, 130–131, 129–130. Сюды памяншальнае дручок.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Жу́жма 1 ’вялікая колькасць’ (чавус., Нар. сл., 132), ’стос, шмат’ (Мат. Гом.), жу́шмо ’сноп, некалькі жмень (ільну, канапель)’, (Лексика Пол., 211–212), ’мера льну, вязка, вялікая колькасць’ (Сл. паўн.-зах.), жу́шма ’тс’ (Сл. паўн.-зах.). Рус. смал. жу́шма ’вялікая колькасць’, укр. жу́жмом ’у пераблытаным выглядзе; разам, вялікай колькасцю’, ляшск. žižmo ’вялікая колькасць’. Параўн. славен. žúželj, žušelj ’жмут’. Паводле Сцяцко (Афікс. наз., 54), жужма ад жужаць з суфіксам ‑ма са зборным значэннем. Махэк₂ (729) таксама лічыў, што тут сувязь з жужэць, а першаснае значэнне тыпу ’рой’. Але такое тлумачэнне не ўлічвае значэння ’мера льну’, якое цалкам, верагодна, было першасным: пераход ад ’вязка льну’ да ’вялікая колькасць’ зразумелы. Яно прадстаўлена, відаць, у слове жма ’процьма’, дзе на ўзнікненне значэння ’вялікая колькасць’ магло ўздзейнічаць слова цьма. Вывесці значэнне ’мера льну’, наадварот, ад значэння ’мноства’ цяжка. Параўн. і жужма 2. Пачатковае жу‑ можа быць вынікам паўтарэння ‑ж‑ у корані ‑жма. Калі ўлічыць жулёмак ’некалькі жмень ільну’ (гл.), магчыма ў жу‑ бачыць рэфлекс кораня *geu, што меў значэнне ’сціскваць, згінаць’. Не выключана і кантамінацыя слова тыпу жма са словам, якое мела значэнне ’мноства’ і было звязана з жужэць (* < geu‑), напр., рус. дыял. жужг ’насякомыя; смецце’. Але шэраг слоў мае элемент жу‑ ў значэнні ’вязка’ і да т. п. Параўн. журжах 1, жужалкі, жушмень.
Жу́жма 2 ’неахайная жанчына’ (Сл. паўн.-зах.). Відаць, пераноснае ад значэння жужма 1 ’вязка льну, сноп’. Але параўн. яшчэ польск. żużmant ’народная сукенка (з XVIII ст.)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)