Verbum

Вяць ’вянуць’ (КТС, Я руш.). Як паказваюць славянскія формы (бел. вянуць, укр. вʼянути, рус. вянуть, польск. więdnąć, в.-луж. wjadnyć, чэш. vadnouti, слав. vädnúť, серб.-харв. ве̏нути, славен. véniti, балг. ве́на, вя́на), бел. вяць з’яўляецца другасным. Гл. вянуць.

Мы́кацца ’кідацца туды-сюды’ (Бяльк.), мы́каць ’насіцца, вазіцца з чым-небудзь’ (Юрч.). Укр. лемк. ми́катися, рус. мы́каться, н.-луж. mykaś, польск. mykać się, pomykać, чэш. mykati se ’тс’, серб.-харв. ми̏цати се ’рухацца, варушыцца, перасоўвацца’. Да імкну́цца (гл.).

Насі́ць у розных значэннях ’насіць’, укр. носи́ти, рус. носи́ть, польск. nosić, чэш. nositi, славац. nosiť, в.-луж. nosyć, н.-луж. nosyś, славен. nósiti, серб.-харв. но̀сити, балг. но́ся, макед. носи, ст.-слав. носити. Звязана чаргаваннем з несці (гл.).

Падбародак, падбароддзя ’месца паміж барадой і шыяй; падбароддзе’. Агульнаслав.: рус. подборо́док, укр. підборо́док, польск. podbródek, чэш. podbradek, славац. podbradok, серб.-харв. по̀дбрадак, славен. podbrádek, балг. подбрадък. Конфікснае ўтварэнне з прыст. pod‑ і суф. ‑ъk ад borda (гл. барада).

Пачом ’адкуль, чаму’ (Нас.), ’колькі’ (бар., Сл. ПЗБ). Відаць, уплыў рус. мовы, параўн. рус. почём ’тс’. Узыходзіць да па‑ (< прасл. po‑) і чьто (< прасл. čьto, М. скл. čemь) > што (гл.). Параўн. серб.-харв. по́чем ’колькі, па якой цане’.

Прыстрэ́шак, прыстрэ́шша ’край даху, які навісае над чым-небудзь; падстрэшак’ (нараўл., ашм., іўеў., пух., ЛА, 4), ’часткі ганка’ (Інстр. 1). Да стрэшка, страха (гл.), параўн. дакладныя фармальныя адпаведнікі ў серб.-харв. прѝстрешак і славен. pristréšek ’навес; порцік, галерэя’.

Прытвара́цца, прытвары́цца ’прыкінуцца’ (ТСБМ), прітвыря́цца ’прыкідвацца’ (Бяльк.); параўн. укр. притвори́тися, рус. притворя́ться, славац. pritvoriť sa, серб.-харв. прѝтворица ’прытворшчык(ца), крывадушнік(ца)’. Да твар, твары́ць (гл.). Першаснае значэнне ’стаць падобным да некага, зрабіцца кім-небудзь’ (параўн. Махэк₂, 662).

Пі́санка, піса́нка ’расфарбаванае велікоднае яйка’ (Мік., Др.-Падб., Нас., Мат. Гом., Бяльк.), пісанка ’кіёк з узорамі, арнаментам’ (ТС). Укр., рус. пи́санка ’велікоднае яйка’, польск. pisanka, славен. písanica, pisanka, серб.-харв. писа̀ница ’тс’. Да прасл. *pьsati ’маляваць’ > пісаць (гл.).

◎ Піску́р ’уюн, Misgurnus fossilis’ (гродз., Сл. ПЗБ; Сцяшк. Сл.; шчуч., гродз., ЛА, 1), пыскур ’пячкур’ (Сл. Брэс.), укр. ппскур, чэш. дыял. piskura, славен. piškur ’пячкур’, серб. пишкур ’тс’. Да пішчаць, піск (гл.). Суф. ‑ур, як у пячкур (гл.).

Ве́ра. Ст.-рус., ст.-слав. вѣра, рус. ве́ра, укр. ві́ра, польск. wiara, чэш. víra, балг. вя́ра, серб. ве̏ра і г. д. Прасл. *věra ’вера’. Сюды ж і прасл. *věrьnъ ’верны’ (ст.-рус. вѣрьныи, рус. ве́рный, бел. ве́рны, укр. ві́рний, польск. wierny, чэш. věrný, ст.-слав. вѣрьнъ, балг. ве́рен, серб. ве̑ран і г. д.), а таксама дзеясловы тыпу *věriti, *věrovati ’верыць’: ст.-рус. вѣрити, вѣровати, бел. ве́рыць, укр. ві́рити, рус. ве́рить, ве́ровать, польск. wierzyć, чэш. věřiti, ст.-слав. вѣровати, вѣрити, балг. вя́рвам ’веру’, ве́ря се ’бажуся, клянуся’, серб. ве̏ровати ’верыць’, ве̏рити ’засватаць’ і г. д. І.‑е. *u̯ēr‑: лац. vērus ’сапраўдны, верны’, гоц. tuz‑wērjan ’сумнявацца’ (tuz — частка з адмоўным значэннем), ст.-в.-ням. wār (ням. wahr) ’сапраўдны, верны, надзейны і да т. п.’, wāra ’праўда; вернасць і г. д.’ Таксама параўноўваюць з авест. var‑ ’верыць’, varəna‑ ’вера’ (у такім выпадку трэба б было зыходзіць з кароткага галоснага ў і.-е. праформе). Параўн. Фасмер, 1, 292–293.