се́рб
назоўнік, агульны, адушаўлёны, асабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
се́рб |
се́рбы |
| Р. |
се́рба |
се́рбаў |
| Д. |
се́рбу |
се́рбам |
| В. |
се́рба |
се́рбаў |
| Т. |
се́рбам |
се́рбамі |
| М. |
се́рбе |
се́рбах |
Крыніцы:
nazounik2008,
sbm2012,
tsblm1996,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
серб серб, род. се́рба м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Серб ‘серб, прадстаўнік народа Сербіі’, сербія́нін ‘тс’ (ТСБМ, Некр. і Байк.), сербія́нка ‘від хуткага танца’ (ТСБМ, Мат. Гом.), сербія́ночка ‘тс’ (ТС). Яснай этымалогіі не мас. Прасл. *sьrbi ‘сербы’ звязваюць з *sьrbati (гл. сёрбаць), што не пераконвае; грэч. Σερβοι паводле Трубачова (Этногенез₂, 313), сведчыць пра індаеўрапейскае паходжанне назвы. Гл. Фасмер, 3, 604; Глухак, 573.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
се́рбы, -аў, адз. серб, -а, м.
Паўднёваславянскі народ, які складае асноўнае насельніцтва Сербіі.
|| ж. се́рбка, -і, ДМ -бцы, мн. -і, -бак.
|| прым. се́рбскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
се́рбы, ‑аў; адз. серб, ‑а, м.; сербка, ‑і, ДМ ‑бцы; мн. сербкі, ‑бак; ж.
Паўднёваславянскі народ, які жыве ў Югаславіі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
За́саб ’разам’. Польск. zasób ’запас’, ’залежы мінералаў’, серб.-луж. zasobu ’хутка, адзін за адным’, серб.-харв. за́соб, за̀собице ’адзін за адным’. Ст.-рус. засобь ’зноў’, ’асобна’ (XVI ст.). Серб.-луж., серб.-харв., ст.-рус. > бел. словы ўказваюць на магчымасць яшчэ прасл. адвербіяльнага выразу za sobь, za sobǫ (параўн. o‑sobь > ст.-слав. особь, гл. асоба), што складаўся з прыназоўніка za (гл. за) і каранёвага *sob‑ (гл. сябе), прадстаўленага ў форме він. скл. ад формы назоўніка на *‑ĭ: sobь; першаснае значэнне захавана ў серб.-луж. серб.-харв.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мухава́ць ’сварыцца’ (слонім., Сцяшк. Сл.), серб.-харв. му̏хати ’ўпарціцца, злавацца’. Бел.-серб.-харв. ізалекса. Да му́ха (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Андо́ўка (Серб.). Значэнне не ўказана. Магчыма, яндоўка. Гл. яндава.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Важугі́ ’вілкі, качарга, чапяла, венік’ (Серб.). Гл. вожаг, ожаг.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)