ціхма́ны, ‑ая, ‑ае.
Разм. Тое, што і ціхмяны. Глушак зноў паглядзеў на лысаватага: а гэты, можа, і праўда ціхманы і добры. Мележ. Даўней Хведар быў ціхманы, сарамлівы і крыху цельпукаваты хлопец. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
А́ндрус ’брат’ (арг. — маг., слуц., Рам. 9, 21). Параўн. рус. афенск. андрус ’тс’, укр. лірніцк. андрус, яндрус, вандрус ’тс’, польск. ахвесніцк., прастамоўн. andrus злодзей, вулачнік, хлопец, кавалер’. З грэч. ἀνήρ, ἀνδρος ’мужчына’ праз пасрэдніцтва агульнай усх.-слав. эзатэрычнай мовы афеняў, купцоў (Бандалетаў, Бел.-укр. ізал., 101–102).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Малойчык ’малады чалавек, хлопец’, ’маладзец’ (Касп.) (пагардж.) ’чалавек амаральных паводзін, які заслугоўвае асуджэння’ (ТСБМ, Нас., Растарг.), ’жаніх’ (віл., З нар. сл.). З малодчык, якое з маладзец (гл.). Аб пераходзе ‑дч‑, ‑тч‑, у ‑й‑ гл. Карскі, 1, 351. Значэнне ’чалавек амаральных паводзін’ запазычана з рус. молодчик ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
сла́ўны в разн. знач. сла́вный;
с. по́дзвіг — сла́вный по́двиг;
с. хло́пец — сла́вный па́рень;
с. дзянёк — сла́вный денёк;
◊ сла́вен бу́бен за гара́мі — сла́вны бу́бны за гора́ми
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
скуме́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Разм. Зразумець, скеміць, здагадацца. [Андрэй] мусіць скумекаў, што хлопец залішне прыкідваецца, бо не такі ён і п’яны. Пташнікаў. [Бялькевіч:] — Але як на сцежку [жанчыны] павярнулі, я адразу скумекаў — сюды шуруюць. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цы́пачкі, ‑чак; адз. няма.
Разм. Тое, што і цыпкі 2. Як вінаватыя, на цыпачках выходзяць санітары. Крапіва. — Палягчэла ёй? Спіць? — нават на цыпачкі стаў хлопец, каб не нарабіць залішняга грукату сваімі ботамі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
больш, прысл.
1.
Выш. ст. да прыслоўя многа. Трэба шмат чытаць, каб б. ведаць.
2. З колькаснымі назоўнікамі абазначае перавышэнне ўказанай колькасці.
Б. за гадзіну.
Б. за кіламетр.
3. У спалучэнні з прыметнікам або прыслоўем служыць для ўтварэння выш. ст.
Б. рашучы хлопец.
4. Далей, у далейшым.
Б. не буду.
5. Пераважна, галоўным чынам.
Ехаць давялося б. лесам.
◊
Ні больш ні менш (як) (разм.) — роўна столькі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
назва́ць¹, -заву́, -заве́ш, -заве́; -завём, -завяце́, -заву́ць; -заві́; -зва́ны; зак., каго-што.
1. кім-чым. Даць імя, найменне каму-, чаму-н.
Н. дачку Святланай.
Н. вуліцу Акадэмічная.
2. Сказаць сваё імя і прозвішча, назву каго-, чаго-н.; адрэкамендаваць.
Хлопец назваў сваё прозвішча.
3. Паведаміць, аб’явіць.
Ён назваў неверагодную лічбу.
4. Вызначыць, ахарактарызаваць.
Ну як н. такі ўчынак?
|| незак. называ́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. называ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
паўпадва́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да наўпадвала; размешчаны ў паўпадвале. Паўпадвальны пакой. □ Хлопец доўга вёў.. [мужчын] цёмнымі крывымі завулкамі, пакуль не прывёў да вялізнага складскога будынка. Паўпадвальнае памяшканне, куды яны спусціліся, было прасторнае. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
таўстава́ты, ‑ая, ‑ае.
Крыху тоўсты. Валянцін, высокі, крыху таўставаты, бялявы хлопец .. хадзіў па пакоі. Грахоўскі. Губы [у Захара Лемеша] хоць трохі таўставатыя і часамі крывяцца, але гэта ўжо — здабытак яго старшынскай важнасці, а не падарунак прыроды. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)