Вяртля́г ’вал (сена)’ (гом., Мат. Гом.). Вузкарэгіянальнае ўтварэнне ад вярцець (гл.). Суф. ‑ʼаг, магчыма, з прасл. ‑agъ (як krčagъ; гл. ЭИРЯ, 2, 39; Слаўскі, SP, 1, 65).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Віжава́ць ’выведваць, выглядваць, шпегаваць, сачыць, падпільноўваць, падслухоўваць’ (БРС, КТС, карэліц.; Янк. Мат., Янк. I, Сцяшк. МГ; лаг., КЭС) — дэвербатыўнае ўтварэнне ад віж1 (гл.) і суф. ‑ovati.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Віжар1 ’яма ад выгаралага торфу і травы’ (палес., Яшк.). Да вы́жар, вы́жары (гл.).

Віжар2 ’сузор’е з 7 зорак’ (бых., Мат., АС), відаць, скарочанае вісажар (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вілю́жка ’узор вязання’ (рэч., Мат. Гом.). Дэмінутыў да вілюга1 (гл.). Параўн. укр. вилю́жка ’завілістая лінія арнаменту на яйках’; ’скрыўленне’, а таксама рус. валаг. вилю́шка ’завіліна’, хітрыкі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вірглі́на ’вяргіня’ (рэч., Мат. Гом.). Да вяргі́ня (гл.). Тут адбылося выраўніванне суф. ‑іня на ‑іна. Устаўное ‑л‑ утварае больш характэрнае для бел. гаворак спалучэнне ‑глі, чым гі‑.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вішэ́ць ’вянуць’ (Мат. Гом.). Да віш1 (гл.). Магчыма, сюды ж і вішэ́ць ’расці ў бульбянік, а не ў клубні’ (Інстр. I), але апошняе не зусім ясна.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Арэ́птам ’раптоўна, нахабна, нястрымна’ (Янк. Мат.). Магчыма, у выніку кантамінацыі раптам з рус. рети́вый ці літ. répti ’хапаць’ або ў выніку нерэгулярных фанетычных змен. Пачатковае а‑ пратэтычнае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ва́рпа ’веялка’ (Жд., Янк. Мат.). Дыялектная форма запазычанага слова а́рфа ’тс’ (гл.) з пратэтычным в‑ і зменай ф > п. Параўн. ва́рха. Сюды ж варпава́ць ’арфаваць, веяць’ (< арфава́ць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Аблаву́хі, аблаухі ’з вялікімі вушамі’ (БРС, Нас., Шат., Янк., Бір. дыс., Бяльк., Мат. Гродз.), рус. облоухий да obьlъ (рус. облый ’вялікі, круглы’ і інш.) і ухо ’вуха’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Плашані́ска (плашані́ско) ’непаслухмяны’ (пруж., Сл. ПЗБ). Да плахі́ (гл.). Утворана пры дапамозе суф. ‑ěn‑ (як і слухм‑ян‑ы) + isk‑o. Параўн. плашэй ’горш’ (карм., Мат. Гом.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)