Бале́ць. Рус.боле́ть, укр.болі́ти, польск.boleć, чэш.boleti, серб.-харв.бо̀љети і г. д. Прасл.bolěti, bolějǫ ’хварэць, балець’. Словы без пэўнай этымалогіі. Знаходзяць роднаснасць з ст.-в.-ням.balo ’зло’, ст.-ісл.bǫl, ст.-англ.bealu, гоц.balwjan ’мучыць’. Фасмер, 1, 191; Файст., 79. Агляд іншых версій гл. Фасмер, 1, 191; Слаўскі, 1, 40.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кавэ́нчыцца ’мучыцца перад смерцю’ (Гарэц.), кавэнчыць ’выпрошваць плачучы’ (Др.-Падб.), кавэнчыцца ’пакутаваць (ад фізічнага болю)’ (Жд. 2), кавэнчыцца ’хварэе’ («калі дзіця плачэ і паводзіць сябе неспакойна») (полац., Нар. лекс.), ’мучыцца, пакутаваць (ад раны, ад болю)’ (віц., стаўбц., Нар. сл.), кавэнчыць ’мучыць’ (Нас.), ’вельмі мучыцца’ (стол., Нар. лекс.), кавэнчыцца ’цацкацца, насіцца’ (Юрч.). Адносна этымалогіі гл. кавенчыцца (адаптаваная фанетычная форма).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарапачэ́ ’здані, мітусня (у вачах)’ (стаўб., Жыв. сл.), тарпачэ́ ’тс’ (карэліц., З нар. сл.), тарапачэ́ стано́вяцца ’пра стан чалавека, гатовага кінуцца ў бойку’ (стаўбц., Бел. дыял.); сюды ж, відаць, тарапа́ны, гл. Параўн. польск.дыял.tarapacz ’трашчотка’. Магчыма, звязана з прасл.*torpiti ’мучыць; палохаць’, якое роднаснае да *tьr̥pěti ’цярпець’ (рэканструкцыя — ЕСУМ, 5, 557). Параўн. тарапі́цца2, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
anguish
[ˈæŋgwiʃ]1.
n.
му́ка, паку́та f., боль -ю m.
anguish of body and mind — фізы́чныя й мара́льныя паку́ты
2.
v.t.
му́чыць, спрычыня́ць паку́ты
3.
v.i.
паку́таваць, цярпе́ць; му́чыцца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
badger
[ˈbædʒər]1.
n.
1) барсу́к -а́m.
2) барсуко́вае фу́тра
3) мяккі́ пэ́ндзаль з барсуко́вае шэ́рсьці
2.
v.t.
1) дражні́ць, дакуча́ць, назаля́ць
2) му́чыць, заму́чваць (пыта́ньнямі ці про́сьбамі)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)