bestímmen

1.

vt

1) прызнача́ць

j-n zu séinem Náchfolger ~ — прызнача́ць каго́-н. сваі́м перайма́льнікам; вызнача́ць; акрэ́сліваць

gesétzlich ~ — узако́ніць

2) (zu D) схіля́ць, заахво́чваць (да чаго-н.)

3) вызнача́ць (паняцце)

2.

vi (über A) распараджа́цца (чым-н.), мець (што-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Idée

f -, Idé¦en

1) ідэ́я; ду́мка

éine fíxe ~ — назо́йлівая ідэя

nicht die blásse ~! — не магу́ сабе́ ўяві́ць

auf éine ~ kómmen* — натра́піць на ду́мку

2) разм. паня́цце; уяўле́нне, разуме́нне

kéine ~ (von D) háben — не мець уяўле́ння (аб чым-н.)

3)

éine ~ — кры́ху [кры́шку]

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

klar

1.

a

1) я́сны, све́тлы; празры́сты

2) зразуме́лы

2.

adv зразуме́ла, я́сна

klipp und ~ — разм. зразуме́ла, я́сна, недвухсэнсо́ўна

sich (D) über etw. im Kláren sein — дакла́дна ўяўля́ць сабе́ што-н., мець дакла́днае ўяўле́нне пра што-н.

ins Kláre kómmen* — дамо́віцца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Трыма́ць ‘узяўшы ў рукі (рот, зубы), не даваць выпасці’ (ТСБМ, Нас., Некр. і Байк., Шат., Шымк. Собр., Касп., Мядзв., Мал., Яруш., ТС), трыма́ці, трыма́ті, трыма́ты ‘тс’ (Бес., Булг., ЛА, 3), трума́ць ‘тс’ (гродз., Нар. лекс.); перан. трыма́ць ‘утрымліваць, захоўваць за сабою, быць уладальнікам’ (ТСБМ, Нас., Байк. і Некр., Ласт.; ашм., Сл. ПЗБ), ‘мець у сваёй уладзе, у духоўным падпарадкаванні’, ‘прымушаць знаходзіцца каго-небудзь дзе-небудзь супраць яго волі, не выпускаць’ (ТСБМ) (там жа), ‘выхоўваць, трымаць у рамках’ (маст., Сл. ПЗБ), ‘трымаць скаціну’ (Бяльк.), ‘гадаваць, разводзіць’ (Сл. ПЗБ), ‘служыць апорай, падтрымліваць, быць на чыімсьці баку’ (ТСБМ, Шат.), ‘стаяць, працягвацца (пра мароз)’ (беласт., Сл. ПЗБ), ‘захоўваць; трымаць (у хляве)’ (там жа, Бяльк., Вушац. сл.), ‘адпаведным чынам паводзіць сябе’ (ТСБМ), ‘ажыццяўляць, выконваць, здзяйсняць (экзамен, адказ, ініцыятыву)’ (там жа), ‘трываць’ (ТС); ст.-бел. тримати, тримать, трымати ‘трымаць, не выпускаць, захоўваць, выкарыстоўваць; утрымліваць; мець думку, погляд, стаўленне’ (1492 г., ГСБМ). Параўн. польск. trzymać ‘трымаць’, чэш. мар. třímati ‘тс’, чэш. літарат. třímat ‘сціскаць, моцна трымаць’, усх.-славац. trimae se ‘трымацца ў добрым здароўі’, ‘быць добра выхаваным’, якія, паводле Борыся (652), узыходзяць да прасл. дыял. *trimati ‘ўтрымліваць, затрымліваць, захоўваць у пэўнай пазіцыі’, што разглядаецца як каўзатыў ад прасл. (s)trьmĕti ‘тырчаць, выступаць, быць нерухомым’, што да прасл. *strьmъ ‘які тырчыць, выступае, стромкі’. Побач са славен. tŕma ‘ўпартасць’, tŕmati, tŕmiti ‘ўпарціцца’, малапольск. trzmić ‘вытыркацца’, ст.-чэш. třmĕti ‘паднімаць угору’, такі шлях развіцця падмацоўваецца знешнімі параўнаннямі з нідэрл. stram, н.-ням. stramm ‘тугі’, ‘бадзёры, бойкі, моцны’, ст.-грэч. στερέμνιος ‘цвёрды, тугі, моцны’ < і.-е. *(s)terh₁‑ ‘быць цвёрдым, моцным, тугім’ (Бязлай, Eseji, 150; Сной₂, 705; Махэк₂, 653; Борысь, 652; ЕСУМ, 5). Мартынаў (Прарадзіма, 24) генетычна суадносіць *trimati з балг. трем ‘ганак’, макед. трем ‘сені, крыты ганак’, серб. тре̑м ‘сені’, славен. trȇm ‘павець, страха’ і разглядае ст.-англ. trymman ‘трымаць, умацоўваць’ у якасці славянскай інфільтрацыі ў германскія мовы, што сведчыць пра яго інавацыйны характар, які праявіўся і ў экспансіі на ўсходнеславянскія тэрыторыі — беларускую і ўкраінскую (Золтан, Athila, 546; Гарбуль, 184), дзе ўспрымалася як запазычанне, у якім rz (ř) замяняецца на р, але гэта не дае падстаў думаць, што запазычанне адбылося яшчэ да замены rʼ > ř > rz у польскай мове (Векслер, Гіст., 65). Сюды ж вытворныя трыма́ньне ‘паводзіны’ (Байк. і Некр.), трыма́ны ‘які ўжо быў ва ўжытку’ (Нас.), а таксама трыма́лы ‘ўстрыманы, сціплы’ (Нас.), трыма́ласць ‘вытрыманасць’ (Байк. і Некр.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пле́чы (род. плячэ́й)

1. см. плячо́;

2. только мн., порт. спи́нка ж.;

3. только мн. спина́ ж.;

штурхану́ць у п. — толкну́ть в спи́ну;

4. род. плеч карт. руба́шка;

◊ як гара́ з плячэ́й — как гора́ с плеч;

мець за пляча́мі — име́ть за плеча́ми;

паціска́ць пляча́мі — пожима́ть плеча́ми;

узвалі́ць на п. — взвали́ть на пле́чи;

з плеч дало́ў — с плеч доло́й;

як у бо́га за пляча́мі — как у Христа́ за па́зухой;

вы́везці (вы́несці) на сваі́х пляча́х — вы́везти (вы́нести) на свои́х плеча́х;

стая́ць за пляча́мі — (у каго) стоя́ть за спино́й (у кого);

сядзе́ць за пляча́мі — (чыімі) сиде́ть за спино́й (чьей);

за пляча́мі (у каго) рабі́ць (што) — за спино́й (у кого) де́лать (что);

за пляча́мі не насі́ць — в тя́гость не бу́дет; карма́н не дерёт;

ляжа́ць на пляча́х — лежа́ть на плеча́х;

з чужы́х плячэ́й — с чужо́го плеча́;

мець галаву́ на пляча́х — име́ть го́лову на плеча́х;

на пляча́х праці́ўніка — воен. на плеча́х проти́вника;

ко́сы са́жань у пляча́х — коса́я са́жень в плеча́х, пле́чи — коса́я са́же́нь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

uczucie

uczu|cie

н.

1. пачуццё;

~cia rodzicielskie — бацькоўскія пачуцці;

~cie gniewu — пачуццё гневу;

śpiewać z ~ciem — спяваць з пачуццём;

darzyć kogo ~ciem — мець схільнасць да каго;

2. пачуццё, сімпатыя;

wygasanie ~ć — згасанне пачуццяў;

3. адчуванне;

~cie zimna — адчуванне холаду

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

relish

[ˈrelɪʃ]

1.

n.

1) прые́мны, до́бры смак

2) прысма́к -у m.

Olives and pickles are relishes — Алі́ўкі й со́леныя гуркі́ — гэ́та прысма́кі

3) драбо́к чаго́-н.

4) апэты́т -у m., прые́мнасьць f.

to eat with a great relish — е́сьці зь вялі́кім апэты́там

to have no relish for — не любі́ць чаго́

2.

v.t.

смакава́ць, любі́ць, мець асало́ду з чаго́

A cat relishes cream — Кот лю́біць сьмята́ну

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

hear

[hɪr]

1.

heard [hɜ:rd]

v.t.

1) чуць

one can hear — чува́ць

2) слу́хаць, выслухо́ўваць (ска́ргу, пара́ду)

he will not hear of it — ён і слу́хаць пра гэ́та не захо́ча

3) слу́хаць, праслухо́ўваць (ле́кцыю, канцэ́рт)

4) чу́ць (ве́стку), даве́двацца пра што

2.

v.i.

мець ве́стку, ліст ад каго́

Have you heard from your brother? — Ці вы ме́лі які́я ве́сткі ад бра́та?

3.

interj. hear! hear!

слу́шна! пра́вільна!

•

- hear out

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

weigh

[weɪ]

1.

v.t.

1) ва́жыць

to weigh oneself — пава́жыцца

2) (out) адва́жваць

The grocer weighed out five pounds of sugar — Кра́мнік адва́жыў пяць фу́нтаў цу́кру

3) дакла́дна абду́мваць, узва́жваць

to weigh the advantages and disadvantages — узва́жыць вы́гады й нявы́гады

4) ацэ́ньваць

2.

v.i.

1) ва́жыць

She weighed 140 pounds — Яна́ ва́жыла 140 фу́нтаў

2) мець значэ́ньне, вагу́

3) Naut. здыма́цца зь я́кара

•

- weigh down

- weigh on

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

genius

[ˈdʒi:niəs]

n., pl. geniuses

1) ге́ній -я m., генія́льнасьць f.

a man of genius — генія́льны чалаве́к

2) генія́льны чалаве́к, ге́ній -я m.

3) вялі́кая здо́льнасьць, таленаві́тасьць, генія́льнасьць f.

to have a genius for acting — мець здо́льнасьць да акто́рства

4) асаблі́вы хара́ктар або́ дух (асо́бы, на́цыі, ча́су, мо́вы)

5) до́бры (злы)

6) (pl. genii) дух -а m., до́бры дух або́ злы́, які́я ўплыва́юць на жыцьцё чалаве́ка

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)