Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

эліта́рнасць, ‑і, ж.

Прынцып адбору лепшых экземпляраў.

эліта́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны, належыць да эліты (у 2 знач.). Элітарная адукацыя.

2. Звязаны з буржуазнымі тэорыямі аб натуральным дзяленні грамадства на выбраную меншасць, прызваную займаць у ім пануючае становішча, і масу народа. Элітарныя ідэі.

•••

Элітарная культура — культура для выбраных, якая супрацьпастаўляецца буржуазнымі ідэолагамі т. зв. масавай культуры.

элітары́зм, ‑у, м.

Рэакцыйная тэорыя, паводле якой грамадства дзеліцца на «выбраную» меншасць, прызваную ўладарнічаць, і большасць, якая безадгаворачна падпарадкоўваецца ва ўсім кіраўнікам.

элі́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Які з’яўляецца элітай; лепшы, адборны. Дзякуючы высокаму ўраджаю база паставіць бульбаводчым гаспадаркам Аршаншчыны элітнага насення ў паўтара раза больш, чым планавалася. «Звязда». // Прызначаны для эліты. Элітныя пасевы.

2. Які ўтварае эліту.

эль, ‑ю, м.

Светлае, густое і моцнае англійскае піва, якое гатуецца з ячменнага соладу.

[Англ. ale.]

эльдара́да, нескл., н.

Краіна казачных багаццяў і цудаў. Погляд з горада ў вёску ўзнікае тут [у паэме «Новая зямля»] зусім не як плач па тым, што адыходзіць, і не дзеля малявання эльдарада ці ідылій, якіх у вёсцы на самай справе не было. Лойка. // перан. Месца, дзе ў дастатку знаходзіцца што‑н.

[Ад ісп. el dorado — залатая краіна, якую шукалі іспанцы пры заваяванні Паўднёвай Амерыкі.]

эльзеві́р, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Кніга, надрукаваная ў славутых галандскіх друкарнях 16–18 стст., што належалі сям’і друкароў-выдаўцоў Эльзевір.

2. ‑у. Старажытны, вельмі вытанчаны друкарскі шрыфт. Кніга набрана эльзевірам.

эльф, ‑а, м.

У заходнееўрапейскай міфалогіі — казачная істота, дух прыроды, добразычлівы да людзей.

[Ням. Elf.]

элю́вій, ‑ю, м.

Прадукты выветрывання горных парод у выглядзе дробных вуглаватых часціц і абломкаў, якія паступова пераходзяць у карэнныя пароды.

[Ад лац. eluo — вымываю.]

элювія́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да элювію; складаецца з элювію. Элювіяльныя пароды.