Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

шы́біна, ‑ы, ж.

Тое, што і шыба. Бразнула на падаконнік шкло, зазвінела на падлозе пад сталом — нехта высадзіў шыбіну ў падвойным акне. Пташнікаў.

шы́бкасць, ‑і, ж.

Абл. Уласцівасць шыбкага.

шы́бкі, ‑ая, ‑ае.

Абл. Хуткі, імклівы, скоры. [Людзі] шыбкім крокам пусціліся да агню. Бядуля. Шкроб на шыбкім кані сваім вечарам хмарным прыскакаў у павет. Куляшоў.

шыбну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак. і аднакр.

Тое, што і шыбануць.

шы́варат, ‑а, М ‑раце, м.

Разм. Каўнер. Максім засмяяўся сухім смехам ды ўзяў старасту за шыварат... Каваль.

•••

Шыварат-навыварат — не так, як трэба; наадварот.

шыво́к, шыўка, м.

Частка шва, якая знаходзіцца паміж двума праколамі іголкі. Цётка Насця, хутка сцелючы шывок за шыўком, заклапочана гаворыць. Палтаран.

шы́галле, ‑я, н., зб.

Абл. Ігліца. Хоць дождж і ў лесе вымачыў зямлю, але пад шатамі вялікіх дрэў было не мокра, прынамсі, шыгалле, якое ляжала тут скрозь, заставалася амаль сухое. Чыгрынаў.

шыдэ́лак, ‑лка, м.

Разм. Кручок для вязання.

[Польск. szydełko.]

шы́за,

1. Прысл. да шызы.

2. безас. у знач. вык. Пра шэра-блакітны колер паветра дзе‑н. У пакоі было шыза ад дыму.

шызава́ты, ‑ая, ‑ае.

З шызым адценнем, па колеру блізкі да шызага. У суботу падвечар на агародах закурэлі шызаватыя дымкі. Асіпенка. Шызаватая смуга, дамы паружавелі, і Яўген здагадаўся, што ўзыходзіць сонца. Карпаў.