Verbum

а́там, ‑а, м.

Найдрабнейшая часцінка хімічнага элемента, якая захоўвае яго ўласцівасці і складаецца з ядра і электронаў. Атам кіслароду. Мечаны атам. Расшчапленне атама.

[Ад грэч. atomos — непадзельны.]

атама́н, ‑а, м.

1. Выбарны начальнік дружыны.

2. У дарэвалюцыйнай Расіі — назначаны або выбарны начальнік у казацкіх войсках і пасяленнях, які выконваў ваенныя, палітычныя і адміністрацыйныя функцыі. Вайсковы атаман. Казацкі атаман. Станічны атаман. □ Цярпі, казак, атаманам будзеш. Прымаўка.

3. Важак, завадатар (банды, групы, шайкі). Атаман бандытаў. // перан. Завадатар, важак, канавод. У гэтых гульнях дзеці вёскі Чарамхі мелі свайго атамана. Бядуля.

атама́ніха, ‑і, ДМ ‑нісе, ж.

Разм. Жонка атамана.

атама́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Шырокая мяккая канапа з трыма здымнымі падушкамі замест спінкі і з валікамі па краях.

[Фр. ottomane з тур. Othman — Асман, уласнае імя.]

атама́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да атамана, належыць яму. Атаманскае званне. Атаманскія абавязкі.

атама́нства, ‑а, н.

Пасада, званне атамана.

атамахо́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Судна з атамным рухавіком. Усё, што збудавалі нашы рукі, Усё, што мы стварылі на зямлі, — Атамаходы і сімфоній гукі Спачатку толькі думкамі былі. Грахоўскі.

атамі́зм, ‑у, м.

Тое, што і атамістыка.

атамі́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Вучэнне пра будову матэрыі, згодна якому матэрыя складаецца з асобных, надзвычай малых часцінак — атамаў.

атамісты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да атамістыкі. Атамістычная тэорыя.