Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

нада..., прыстаўка (гл. над...).

Ужываецца замест «над».

1. Перад зычнымі, пасля якіх пішацца мяккі знак або апостраф, напрыклад: надалью, надап’ю.

2. Перад збегам двух зычных, у складзе якіх ёсць звычайна «р», «л», «м», «н», напрыклад: падабраць, нададраць, надагнуць, надаслаць.

надабало́нны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца, размешчаны над абалонай (у 1 знач.); надпоймавы.

надабра́ць, надбяру, надбярэш, надбярэ; надбяром, надбераце; што і чаго.

Разм. Зменшыць колькасць чаго‑н. (пра сыпкія, вадкія і інш. рэчывы).

надава́цца 1, ‑даецца; незак.

Зал. да надаваць ​1.

надава́цца 2, ‑даюся, ‑даешся, ‑даецца; ‑даёмся, ‑даяцеся; зак.

Разм. У выразе: усім не надаешся — усё роўна на ўсіх не хопіць (асабліва калі не хочацца даваць чаго‑н.).

надава́ць 1, ‑даю, ‑даеш, ‑дае; ‑даём, ‑даяце.

Незак. да надаць (у 1–4 знач.).

надава́ць 2, ‑даю, ‑даеш, ‑дае; ‑даём, ‑даяце; зак.

Разм.

1. чаго. Даць нейкую колькасць чаго‑н. за некалькі прыёмаў. Надаваць рэчаў. Надаваць лякарства. □ Сарамліва, але добра пераказаў .. [Ігнась] вывучаны верш, і за гэта настаўніца надавала яму падарункаў. Мурашка.

2. Пабіць. Надаваць па карку.

надагну́ць, ‑гну, ‑гнеш, ‑гне; ‑гнём, ‑гняце; зак., што.

Разм. Трошкі сагнуць. Надагнуць дрот.

нада́дзены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад надаць.

нададра́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад нададраць.

нададра́цца, наддзярэцца; зак.

Разм. Крыху, не да канца разадрацца. Нададралася папера.

нададра́ць, наддзяру, наддзярэш, наддзярэ; наддзяром, наддзераце; зак., што.

Разм. Крыху, не да канца разадраць. Нададраць канверт.