Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

жако́, нескл., м.

Шэры афрыканскі папугай з ярка-чырвоным хвастом.

[Фр. jaquot.]

жако́б, нескл., м.

Назва стылю мэблі чырвонага дрэва з упрыгожаннямі з бронзы (у 18 ст.), пазней (у 19 ст.) з упрыгожаннямі ў выглядзе наклееных палосак з латуні.

[Ад прозвішча сям’і французскіх майстроў 18 — 1‑й паловы 19 стст. Jacob.]

жакт, ‑а, М ‑кце, м.

Жыллёва-арэнднае кааператыўнае таварыства, якое існавала ў 20–30 гадах.

жа́ктаўскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да жакта, належыць яму. Спатканне адбылося.. у цесным.. пакойчыку драўлянай жактаўскай гасцініцы. Чорны.

жа́ла, ‑а, н.

Абл. Джала. Бліскучае жала шаблі са свістам узляцела ўгору. Лынькоў.

жалабабру́хі, ‑ая, ‑ае.

Спец. У выразе: жалабабрухія малюскі — клас беспазваночных жывёл тыпу малюскаў (цела чэрвепадобнае, у большасці на брушным баку маецца прадаўгаватае паглыбленне).

жалабава́ты, ‑ая, ‑ае.

Выгнуты жолабам, з жалабамі. Жалабаватая дошка. □ [Маці] будзе прыслухоўвацца, як па жалабаватым шыферным даху срэбнымі пруткамі будзе сцякаць дождж. Наўроцкі.

жалабо́к, ‑бка, м.

Памянш. да жолаб (у 1 знач.); невялікае прадаўгаватае паглыбленне ў чым‑н. Па драўляным жалабку [з бярозы] сцякаў празрысты сок. Шамякін.

жа́лаванне, ‑я, н.

Уст. Заработная плата. Зарплаты, альбо, як тады гаварылі, «жалавання», акцёрам ніхто не плаціў, і яны задавальняліся выручкамі ад спектакляў і танцаў. Рамановіч.

жа́ласлівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць жаласлівага; пачуццё жаласці. Калі ўначы снілася што-небудзь з дзяцінства, тады агорвала жаласлівасць да ціхай маці. Быкаў.