Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

непаліўны́, ‑ая, ‑ое.

Спец. Такі, які не патрабуе штучнага арашэння. Непаліўныя землі.

непа́лка,

гл. непальцы.

непа́льскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да непальцаў, Непала. Непальская мова.

непа́льцы, ‑аў; адз. непалец, ‑льца, м.; непалка, ‑і, ДМ ‑лцы; мн. непалкі, ‑лак; ж.

Народ, які складае асноўнае насельніцтва Непала.

непаме́рнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць непамернага; празмернасць.

непаме́рны, ‑ая, ‑ае.

Які не паддаецца вымярэнню; вельмі вялікі, празмерны. Непамернае гора. Непамерны цяжар. □ Раптам самалёт з непамернай вышыні вопрамеццю пачаў падаць на зямлю. Чарот. Вёску падпалілі немцы за супраціўленне сялян цяжкім непамерным падаткам і кантрыбуцыям. Лынькоў.

непамы́сна, прысл.

Абл.

1. Прыкра, непрыемна. Спачатку я разгубілася, адчула сябе непамысна. Савіцкі.

2. безас. у знач. вык. Аб пачуцці прыкрасці, нездавальнення. Стала вельмі непамысна. «Ну, куды я варты? Дзе ж мой характар?» Броўка.

непамярко́ўнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць непамяркоўнага.

непамярко́ўны, ‑ая, ‑ае.

Які не вызначаецца памяркоўнасцю; з якім цяжка згаварыцца, упарты. — Непамяркоўны ты чалавек, як я бачу! — расцяжна, матаючы галавою і разводзячы рукамі, прамовіла Марта. Гартны. Непамяркоўны і крыклівы сам, Комлік, аднак, любіў мірыць другіх. Карпаў.

непана́дна, безас. у знач. вык.

У выразе: каб непанадна было гл. быць.