Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ненаві́дны, ‑ая, ‑ае.

Абл. Ненавісны. — Вон! — закрычала.. [Аміля]. — Вы абое мне ненавідныя. Чорны. [Соцкі] штоночы п’яны ўваходзіў у камеру, абводзячы ўсіх ненавідным позіркам, выбіраў ахвяру. Мележ.

ненаві́снік, ‑а, м.

Чалавек, які ненавідзіць каго‑, што‑н.

ненаві́сніца, ‑ы, ж.

Жан. да ненавіснік.

ненаві́сніцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ненавісніка, ненавісніцтва; які выражае нянавісць. Ненавісніцкі характар.

ненаві́сніцтва, ‑а, н.

Адносіны, поўныя нянавісці да каго‑, чаго‑н.

ненаві́сны, ‑ая, ‑ае.

Які выклікае нянавісць, агіду. Крыўдна было думаць, што дарагія твайму сэрцу мясціны ўжо топча жалезны бот ненавіснага акупанта. Паслядовіч. Шапацеў ненавісны халодны дождж. Васілеўская. // Які выражае нянавісць, поўны нянавісці. «А-а, праклятая!» — Аксіння бліснула на Акульку ненавісным позіркам і спынілася. Ракітны.

ненавуко́васць, ‑і, ж.

Уласцівасць і якасць ненавуковага.

ненавуко́вы, ‑ая, ‑ае.

Які супярэчыць навуцы, не адпавядае навуковаму ўзроўню. Ненавуковая тэорыя.

ненагля́дны, ‑ая, ‑ае.

1. Каханы, самы дарагі. Ты заўсёды мне жаданы, Мой адзіны, мой каханы, Сэрцу мілы, ненаглядны мой! Валасевіч. І заспала [старая]. Бо прыснілася ёй Лідачка, зорачка яе ненаглядная, унучка. Брыль. / у знач. наз. ненагля́дны, ‑ага, м.; ненагля́дная, ‑ай, ж. Ужо не будзеш гуляць, як бывала, Цалаваць, як раней цалавала, Вых[о]дзіць у сад апаўночы, Глядзець ненагляднаму ў вочы. Багдановіч.

2. Такі, на якога нельга наглядзецца, якім нельга налюбавацца; вельмі прыгожы. [Скакун:] Эх, красуня ты мая, ненаглядная. Гурскі.

ненадзе́йнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і стан ненадзейнага. Ненадзейнасць становішча. Палітычная ненадзейнасць.